74 (182)

KRZYSZTOF NICPOŃ ■

Makieta MOP w czasie prób podwieszania w bazie Whiteman.

Massive Ordnance Penetrator

GBU-43/B MOAB (Massive Ordnance Air Burst) - to obecnie najcięższa bomba konwencjonalna w arsenale lotnictwa USA. Ze względu na jej gabaryty i masę skrót oficjalnej nazwy żargonowo tłumaczy się jako Mother Of Ali Bombs (matka wszystkich bomb). MOAB przyjęto do uzbrojenia w 2003 roku. Obecnie trwają prace nad jeszcze cięższą bombą kierowaną - Massive Ordnance Penetrator. MOP ma być bronią wagomiaru 30 000 funtów, czyli ok. 13,5 tony, a jej nosicielami mają być bombowce B-2 oraz B-52. Wydawać by się mogło, że w czasach zaawansowanych technologii, miniaturyzacji oraz ogólnej tendencji budowania środków bojowych o sile rażenia celowo ograniczanej, dla minimalizacji tzw. zniszczeń towarzyszących, konstruowanie bardzo ciężkich bomb konwencjonalnych nie ma sensu. Artykuł ten ma przybliżyć czytelnikom powody powstania oraz uwarunkowania techniczne

budowy takich środków bojowych.

By

społecM)-po

Protoplaści MOP-a - bomby T-28E1 Amazon-II z lewej i T-28E2 Samson z prawej.

lepiej zrozumieć problem musimy sięgnąć do jego korzeni. Gdy na przełomie lat 80. i 90. przemiany społecMi-polityczne w Europie Wschodniej i byłym ZSRS doprowadziły do upadku komunizmu, rozpadu Układu Warszawskiego i następnie samego Związku Sowieckiego - Stany Zjednoczone pozostały bez głównego wroga. Wojna z Irakiem (1991 r.) pokazała, że USA są w stanie pokonać praktycznie każdego przeciwnika bez konieczności użycia broni jądrowej. W tej sytuacji posiadanie wielkiego arsenału jądrowego straciło na znaczeniu, toteż podjęto decyzję o jego znaczącej redukcji. Na fali euforii po wygranej wojnie zamknięto prace nad kilkoma typami środków jądrowych, z pokładów okrętów do arsenałów na kontynencie wycofano pociski Tomahawk i głowicami jądrowymi, jądrowe bomby lotnictwa pokładowego oraz jądrowe środ

ki zwalczania okrętów podwodnych. Z uzbrojenia wycofano również całą taktyczną broń jądrową US Army oraz korpusu Marines tzn. pociski artyleryjskie, miny i głowice rakiet „ziemia-ziemia". W US Air Force rozpoczęto wycofywanie pocisków AGM-69 SRAM oraz kilku tysięcy lotniczych bomb jądrowych starszych typów.

W nowej sytuacji polityczno-militarnej, gdy stałe niebezpieczeństwo wybuchu totalnej wojny nuklearnej minęło, na pierwszy plan wysunęły się inne zagrożenia - „państwa buntownicze i wrogie reżimy" dysponujące lub dążące do posiadania broni masowego rażenia (broni jądrowej, chemicznej i biologicznej) oraz środków jej przenoszenia, w dodatku nie kryjące swego wrogiego nastawienia do USA - Irak, Iran, Korea Północna, Syria, Libia oraz kilka innych państw. Szczególne zaniepokojenie wzbudzało rozmieszczanie najważniejszych elementów infrastruktury militarnej, zwłaszcza związanej z badaniami i produkcją broni ABC, w umocnionych obiektach podziemnych i kompleksach tuneli.

Kolejny zauważalny problem, wynikający ze zmiany sytuacji polityczno-militarnej, stanowił brak proporcjonalnych środków odwetu na wypadek użycia przez „państwa terrorystyczne" broni masowego rażenia przeciwko siłom zbrojnym USA lub ich sojuszników. Posiadane wówczas w arsenale najmniejsze ładunki jądrowe były zbyt destrukcyjne i żaden prezydent USA nie wyraziłby zgody na ich

iiECHnmin/unnq

lUtJjSMHIM 0/ óUUU