7

1 niesiono ponad nie samo i wprowadzone do Domu Boga, w niedostępną strefę Trójcy Świętej. Jest zatem mostem rzuconym nad otchłanią, przejściem od człowieka do Boga:

I'¹ „Jam jest droga i prawda i żywot, nikt nie przychodzi do Ojca, jeno przeze mnie” (14 6). Albowiem, jeśli „nikt nigdy Boga nie widział, Syn jednorodzony, który jest na łonie Ojca, ten nam opowiedział” (1 18).

Widzimy w tym wszystkim, że przyjście Boga do człowieka jest absolutnie konieczne, aby dać człowiekowi dostęp do Boga. Jan stwierdza to ponownie w innym fragmencie: „Nikt nie wstąpił do nieba, jeno ten, który zstąpił z nieba: Syn Człowieczy, który jest w niebie” (3 13). Trzy ruchy są tu zaznaczone wyraźnie. Chrystus jest Synem Boga, który jest w niebie; to On zstąpił z nieba i dlatego tylko On jeden wstąpił do nieba. Rzecz godna uwagi, że wcześniej, niż w Ewangelii św. Jana, w Liście do Efezjan użyte były mniej więcej te same słowa: „A cóż znaczy, ze~wstąpił, jak tylko, że pierwej zstąpił był do niskości ziemskich? Ten, który zstąpił, jest tym samym, co wstąpił ponad wszystkie nieba” (4 9). Zatem tylko ten, kto zstąpił, mógł znowu wstąpić. Tylko Bóg mógł dać człowiekowi dostęp do Boga.

Jest to ujęcie tajemnicy Chrystusa w jednym, właściwym jej porządku. Nic tu nie przypomina owego upadku eonów, z którym spotykamy się u gnostyków; nic nie implikuje owej zmowy z nędzą, którą Nietzsche zarzucał miłosierdziu; nic nie jest jakąś humanizacją bóstwa w znaczeniu pomniejszenia jego transcendencji. Chrystus jawi się natomiast z najwyższej woli transcendentnego Boga, który w niczym nie przecząc swojej transcendencji przychodzi znaleźć to co stracone, nie po to, by samemu w nie się przemienić, lecz by je podnieść ku sobie. Transcendencja Boga jest dla Jana najwyższą wolnością Boga żywego, który niczym nie jest ograniczony, któremu podoba się szerzyć swoją chwałę poprzez wspaniałość dzid zdumiewających rozum ludzki, a za jedyną przyczynę mających czystą miłość.

W Ewangelii św. Jana Chrystus poświadcza przede wszyst-. kim swoją przynależność do świata Bożego. Z czego wynika. I że w całej pełni i z prawa swej natury posiada na równi I z Ojcem boskie przymioty w taki sposób, że może według I swej woli po Bożemu działać. Odnosi się to przede wszystkim I do wiedzy: „Ojca nikt nie zna, tylko Syn i ten, komu by Syn I zechciał objawić” (Mt 11 27). Tylko Syn zna Boga tak, jak

lióg /im Durnego siebie: „Jako mnie zna Ojciec, a ja znam OJiiu" (J 10 15). Natura boska jest oceanem bez kresu, olchla-nlil be« granic. W zetknięciu z niti człowiek doznaje owego zawrotu głowy, O jakim mówił Grzegorz z Nyssy". Jest całkowicie ogołocony, nie ma się Już o co zaczepić. Nawet, jeśli za łuską Bożq będzie mógł pojąć Hugo takiego, jakim J«»t On sum w sobie, to poznanie to nigdy nie będzie sięgało daleko, Bóg zawsze pozostania w lej ciemności świetlistej, której granic człowiek nigdy nie dotknie Wiedza Syna obaj-mujo Jednak tę nieskończeni^ olelilaó, Jest liowlem poznaniem Dogu przez siebie samego. Jest to poznanie całkowite ^ wyczerpująca, bowiem |est pi zajawom doskonalej równo-

Olo dlaczego Chrystus może być świadkiem linga. Już I u św, Mateusza Chrystus stwierdzał: „Ojca nikt ni- /na I Jeno Hyn I komu by Syn zechciał objawić" (Ml 11 27). '

Cłiryztus Jest Jedynym świadkiem Boga, w tym znaczeniu, że świadkiem jest ten, kto widział: „A kto pochodzi z nieba nad wszystkimi jest. Daje świadectwo o tym, co widział I słyszał" (J 3 32, pntrz również 6 38). Dla św. Jonu „świadectwo" Jest pojęciem podstawowym. Wszystko sprowadza się do podwójnego świadectwa: świadectwa Syna o Ojcu, śwludcctwa Apostołów o Chrystusie. Chrystus jest zutent tym, na którego świadectwie wszystko polega, wiarą zaś Jest zaufać całkowicie świadectwu Chrystusowemu. To świadectwo zasługuje na wiarę, ponieważ nie jest tylko świadectwem kogoś z zewnątrz, lecz jest świadectwem tego, kto równy jest temu o czym świadczy. W Chrystusie Bóg świadczy o Bogu. Otóż Bóg tylko może świadczyć o Bogu. Wprowadza On w ten sposób w życie teologiczne, które jest poznaniem Boga opartym na świadectwie Boga. Jest jednocześnie drogą i kresem. „W światłości twojej będziemy oglądać światłość" (Ps 35 10).

Tak jak Syn zna Ojca i może dać Go poznać, tak sumo posiada życie Ojca i może go udzielać. „Jak bowiem Ojciec ma żywot sam w sobie, tak dał i Synowi, aby miał żywot w sobie samym" (5 2b). Tutaj życie oznaczą życic Boga, Który" jest Duchein. W tym sensie Jan pisze w innym miejscu: £ „W Nim było życie” (1 4). W Nowym Testamencie „życie" i „śmierć” są pojęciami teologicznymi. „Życie" — jest ży-

* por. J. DaniOlou, Platonisme et thóologie mysttąue, s. 130.

107