7 (1057)

200 Zofia Kawczyńska-Butrym

jej członków. Dalsze, bardziej szczegółowe pytania: .czyjro-dzina (i jakie jej cechy) mają. wpływ na zachowanie zdrowia, czy rodzina stanowi czynnik ryzykadub zagrożenia zdrowia, czy4DrzmwhIeina~wpływ~naTjego ^ochronęJj^mocmenie, czy ma znaczenie w przebiegudeczehia, w rehabilitacji, w życiu _vz chorobą przewEkł^^fa^scTTbraldr^rawnościrNajczęś-ciejlirane jest pod uwagę medyczne kryterium zdrowia/cho-roby, którego podstawą jest rozpoznanie (diagnoza) lekarska.

0

^ Drugi kierunek analizy: j zdrowie/choroba a rodzina m - skoncentrowany jest na pytaniu, co zmienia się w rodzime’w wyniku choroby. Pytania szczegółowe są ściśle skore^ y, lowane z nauką reprezentowaną przez badacza i z przyjętą : przez niego teorią. Dotyczą więc poszukiwania odpowiedzi na pytania: jakie zmiany zachodzą w funkcjach rodziny i ro-1 lacłrposzczególnych jej członków, jak zmienia sięsystem ro- | dzinny w sytuacji choroby, jak rodzina radzTsobie emoc]o-| nalnie z problemem choroby, niepełnosprawności, starościn, z umieraniem i okresem żałoby, jakie uruchamia mechani zmy obronne oraz czy i w jakim zakresie i w jakiej formief korzysta z pomocy/wsparcia z zewnątrz.

W pierwszym kierunku analizy mamy do czynienia z kon-f centracją na chorobie członka rodziny. Uwzględnia się: wówczas problemy odnoszące się do następujących aspekl tów choroby:    >'4?

•    aspektu etiologicznego - w tym ujęciu poszukuje się' czynników ryzyka zdrowotnego i rodzinnych uwarunkowani' zdrowia i choroby, a wyniki analizy mogą być wykorzystaj ne w badaniach epidemiologicznych i w profilaktyce; z tego; względu profilaktykę można traktować jako odrębny, prafet tyczny aspekt działania wynikający z ustaleń etiologicznych;

•    aspektu terapeutycznego - przedmiotem zainteresować nia jest rozpoznanie tych czynników i sytuacji rodzinnych^

Rodzina - zdrowie - choroba...

201

które mogą przyspieszać lub opóźniać proces leczenia i mogą f;¹ być wykorzystane w całym okresie leczenia osoby chorej;

. m

^aspektu rehabilitacyjnego,! w którym poszukuje się n czynników wspomagających rehabilitację pacjenta, a wiedza J|?. na ich temat może służyć stymulacji tego procesu i wspierać fK w życiu z niepełnosprawnością, a także wpływać na organiki zację usług w samej rodzinie jak też w lokalnym otoczeniu §§( rodziny.    •

B|$chemat l. Związki rodziny i źdrowia aspekt etiologiczny, | terapeutyczny i rehabilitacyjny

i | - Aspekt

Profilaktyczny

bu

^Etiologiczny

rerapeutyczny

!S^'i

tehabilitacyjny

Uwzględniane cechy/ charakterystyka rodziny

•    cechy indywidualne członków rodziny (wykształcenie, wiek)

•    struktura rodziny | (w tym też pełność/niepelność, wielodzietność), funkcjonowanie

•    różne wskaźniki sytuacji socjoekonomicznej (obiektywne i subiektywne, w tym bezrobocie i migracje)

•    wzajemne relacje i komunikowanie, radzenie , sobie w sytuacjach trudnych

•    styl życia, uzależnienia w rodzinie

Wszystkie elementy jak wyżej i dodatkowo: radzenie sobie z emocjami, a także funkcjonowanie rodziny,

stosunek do osoby chorej radzenie sobie w sytuacjach trudnych,    _

akceptacja siebie przez członków rodziny jako opiekuna w długotrwałej opiece aktywność pozarodzinna w zdobywaniu informacji, wiedzy, źródeł pomocy i wsparcia Podstawą jest jednak bezpośredni „nadzór” i zaangażowanie czlonkówlrodziny w proces terapii/ życia z chorobą osoby chofej.