7 (1490)

nika dużo większe obowiązki. Aby cel operacyjny przyniósł efekty, musi być skrojony na miarę; wymaga więc więcej przemyśleń i przygotowań związanych z czynnikami sytuacyjnymi niż cel nie-operacyjny. Ten ostatni —jako zakładający otwarty wynik końcowy oraz mniej jasny i konkretny — obarcza osobę uczącą się odpowiedzialnością za to, jak cel ten wykorzysta, jak go dopasuje do własnej struktury poznawczej.

Stąd wniosek, że student, którego nie stać na więcej niż słowne deklaracje dotyczące celów operacyjnych i któryw praktyce ucieka się do powierzchownych, powszechnie Kłoszonych celów, lepiej zrobLreśh-zupełnie z nich zrezygnuje. Ci, którzy są gotowi poważniej podejść do problemu, w formułowaniu celów operacyjnych mogą, przynajmniej na wstępie, wykorzystać jako szkielet ogólny następującą listę:

1.    Zadecydować, czy cel operacyjny odpowiada konkretnej sytuacji lekcyjnej, do której państwo się przygotowują.

2.    Jeśli zgodność, o której mowa w punkcie (1) rzeczywiście występuje, należy rozważyć.istotne czynniki sytuacyjne,, niezbędne dla realizacji celu. Mogą one obejmować:zdolności klasy, grupy lub jednostki; czas trwania lekcji; poprzednie doświadczenia klasy w zakresie danego przedmiotu; własną znajomość klasy; własne umiejętności pedagogiczne; metody dydaktyczne, którymi państwo zamie-r/.ają się posłużyć.

Kumka 15

Przykład nie-operacyjnych i operacyjnych celów lekcji o sztuce wizualnej

Nie-operacyjne

Doprowadzić w klasie do zrozumienia obrazu Roya Lichtensteina „WHAAM!”²⁴

Operacyjne

l’od koniec 45-minutowej lekcji na temat obrazu Roya Lichtensteina „WHAAM!"

klasa będzie potrafiła:

1.    Określić zasadnicze wizualne cechy kompozycji.

2.    Porównać jej stylistykę ze źródłem komiksowym i dostrzegać zmiany, jakie ono przeszło.

3.    Zanalizować jedność strukturalną kompozycji.

4.    Omówić znaczenie tej kompozycji jako elementu stylistyki lat sześćdziesiątych.

5.    Rozróżnić ideę „przedstawiania”, obecną w komiksie, od idei „wyrażania jedności” w obrazie.

6.    Opisać osobisty odbiór obrazu.

Przykład nie-operacyjnych i operacyjnych celów lekcji muzyki

Nie-operacyjne

Osiągnąć w klasie zrozumienie uwertury do oratorium Mendelssohna „Mylny dy".

Operacyjne

Pod koniec 45-minutowej lekcji, pogłębiającej zrozumienie uwertury do oritlo rium Mendelssohna „Hybrydy”, klasa będzie potrafiła:

1.    Streścić w jednym akapicie okoliczności jej powstania.

2.    Porównać dwa podstawowe tematy pod względem nastroju, formy i uźylyuh instrumentów.

3.    Opisać sposób prowadzenia przez Mendelssohna środkowej części ulwom

4.    Wyjaśnić powód określania tego utworu mianem muzyki programowo!

5.    Określić, czy utwór jest „realistyczny” czy też „impresjonistyczny”.

6.    Scharakteryzować krótko wykonanie.

3.    Określić, kto ma zaprezentować dane zachowanie (np. uczeń, jediioslkn osoba ucząca się, klasa, grupa).

4.    Ująć zachowanie w formie czasowników „akcji” (np. napisać, wyimriin wyszczególnićjnazwać, określić, zademonstrować, rozróżnić, upoi ządk i mm i''/ poznać, zbudować, opisać, wyznaczyć, zaznaczyć, obliczyć, uzupełnić)

5.    Określić rezultaty lub wyniki (produkt lub wykonanie) zachowaniu kinie będą,oceniane w.celu ustalenia, czy osiągnięto cel (wypracowanie, s/cm /dni! pierwsze cztery zadania na stronie 5 czy cokolwiek innego). Mają one niezmienni! postać dopełnienia lub zdania dopełnieniowego czasownika wymienionego w pan kcie (4).

6.    Określić istotne warunki, w jakich zachowanie ma zostać zaprezentowane (informacje, sprzęt, materiały źródłowe itp., których uczeń lub klasa może lub nic może użyć; ograniczenia czasowe).

7 . Wskazać standard, który pozwoli ocenić powodzenie produktu lub wyko nuuiu. Będzie on często przyjmował postać poziomu minimalnego (procentu wla S iwych odpowiedzi; liczby prawidłowych odpowiedzi na 10 możliwych; koniec/ ności wymienienia wszystkich przyczyn; wyróżnienie przynajmniej czterech cci h, lid.).