80 (111)

ol nie.

temu może: układanie schodków z kolorowych liczb, przyporządkowanie długości i koloru klocka odpowiedniej liczbie, porównywanie długości klocków- z imjymHukładanie dywanów równych danemu klockowi i mniej* szych), porządkowanie liczb od największej do najmniejszej i od wi

2.9.2. Mierzenie, rysowanie i porównywanie długości odeinkó

Pojęcie odcinka kszlakuje się wolno. Jeszcze długo przed jego mierze niem. a lakże w czasie pomiarów i później musimy stwarzać wiele >y i nacji w trakcie, których pojęcie to będzie się powoli tworzyć. l)o ćwiczeń w tui. zakresie Z. Krygowska i B. Nowecki zaliczają:

1)    ćwiczenia związane z ruchem dziecka i obserwacjami pr/cdmiotov' w ruchu,

2)    ćwiczenia w celowaniu.

3)    ćwiczenia w schematycznym przedstawianiu przedmiotów' w postać odcinka,

4)    ćwiczenia, w których odcinek pojawia się jako schemat przecięci dwóch powierzchni lub wyróżniona część innej figury lub jako częś konturu figury płaskiej.

5)    ćwiczenia związane z. mierzeniem długości odcinków.^s W lekcjach w prowadzających pojęcie odcinku nu>/emy stosować nasi

pujące etapy:

a) bieganie od wyznaczonego punktu do innego, chodzenie po narysowt nej linii, rzucanie piłką po ziemi iip. (na lekcjach kultury fizycznej), bj zaznaczanie ołówkiem na kartce wielu punktów między dwoma pun la mi z zastanawianiem się, ile takich punktów się zmieści (próby licz nia),

c)    łączenie punktów na kartce (na tablicy) sznurkiem,

d)    łączenie punktów na kartce za pomocą liniału i wprowadzenie nazw. odcinek.

e)    łączenie odcinkami kolejnych punktów oznaczonych literami (na kat tee, na tablicy, w zeszycie),

0 wyznaczanie odcinków w terenie prze/ celowanie (od drzewa do drzewt od brzegu do brzegu basenu itp.), g) szukanie odcinków w różnych figurach.

Mierzenie odcinków wymaga wielu różnorodnych ćwiczeń. Poprzedził my je porównywaniem długości za pomocą dowolnie obranej miary. P ustaleniu różnych obranych jednostek i pomiarach nimi. dzieci dochodź do wniosku, że ten sam przedmiot ma różne wymiary, jeżeli mierzony jest różnymi obranymi jednostkami (lub nie da się zmierzyć przedmiotu, bo miara jest za długa). Najlepsza będzie jedna wspólna miara długości jaką icst centymetr. Możemy to poprzedzić (lub zaraz potem) doświadczeniami własnymi dzieci w zakresie mierzenia i znajomości liniału oraz innych miar (pokaz różnych miar).

Teraz powinna nastąpić cała seria ćwiczeń w posługiwaniu się linijką i wykonywanie różnych pomiarów odcinków oraz przedmiotów. Zwracamy uwagę na dokładność pomiarów (przykładanie), początek pomiarów (rola zera) i odczytywanie wyników pomiaru.

Drugim rodzajem ćwiczeń będzie rysowanie dowolnych odcinków i mie-i/enie ich długości miarą centymetrową.

Trzecim typem ćwiczeń jest odmierzanie danych długości odcinków na prostej (odkładanie z zaznaczeniem punktu początkowego i końcowego odcinka).

Od mierzenia i odmierzania odcinków przechodzimy do ich kreślenia. Najprostszym ćwiczeniem w rysowaniu odcinków jest łączenie podanych punktów, a następnie rysowanie dowolnych łamanych (dowolny kierunek i długość).

Ciekawym ćwiczeniem, dla nabrania wprawy w rysowaniu, może być lysowanie kolejnych odcinków o 1 cm krótszych (dłuższych) od poprzedniego. Nieco trudniejszym ćwiczeniem będzie narysowanie odcinka o kilka nu krótszego (dłuższego) od danego.

Potrzebnym ćwiczeniem jest rysowanie takich samych odcinków w innym położeniu (pionowym, ukośnym itd.).

Ważnym ćwiczeniem jest kreślenie odcinka, którego długość równa się Mimie (różnicy) długości dwóch danych odcinków. Ćwiczenia te wzbogacali) rozumienie sumy i różnicy na nowym materiale, w nowym zakresie wymagającym mierzenia, dodawania (i odejmowania) odcinków i potem iiiitysowania odcinka, który jest rozwiązaniem zadania.

Porównywanie odcinków jest czynnością bardzo ważną. Odbywać się hmo powinno w czasie ćwiczeń o narastającym stopniu trudności. Jednym nich jest szukanie wśród wielu narysowanych odcinków odcinka o poda-n<-| długości (np. 8 cm). Zadanie polega na oszacowaniu najkrótszych i u.i jdłuższych odcinków jako z góry nie odpowiadających poleceniu i zmie-i /cnie (porównywanie z miarką centymetrową) kilku zbliżonych długością ilu 8 cm oraz wybranie tego, który spełnia warunek.

Drugim typem ćwiczenia może być szukanie odpowiednich odcinków mi osi liczbowej (od punktu zerowego i od dowolnego punktu do innego

157