76 (80)

Problem przeciwników:

-    Może Paweł zwalczał błędy gnostyckie

-    zdaniem innych- to były błędy judaistyczne- autor piętnuje prawo podziału pokoleń na czyste i nieczyste; obrzezanie.

-    te błędy to forma synkretyzmu judaistyczno- gnostycko- chrześcijańskiego

Wstęp-14 wersów-dość długi; 2 wersy adresaci i pozdrowienie.

Kol 1,3-8- modlitwa dziękczynna. Paweł zapewnia o pamięci w modlitwie i dziękczynieniu, pochwałą adresatów. Trochę przesada w pochwale. Dotyczy on praktykowania 3 cnót teologicznych.

Zapowiedź głównego tematu-chrystologia. Wiara w Chrystusie a nie w Chrystusa- Chrystus nie jest tu przedmiotem wiary, jest on fundamentem rozwoju wiary.

Występują różne aspekty życia w Chrystusie:

-    Rz 16, 7.11 -IKor 1,30

-    Ga 1,22 i 3,26nn

-    ITes 2,14

Jest to głoszenie prawdy jaką jest Ewangelia.

W 6-przesada.

Ukazana miłość w Duchu- odniesienie do trzech Osób Boskich.

W 9-14- modlitwa błagalna w intencji wiernych. Dziękczynienie przechodzi w modlitwę błagalną. Przedmiot modlitwy- praktyczna mądrość chrześcijan oraz cierpliwa wytrwałość. Powrót do dziękczynienia Ojcu za odkupienie. To przejście do części dogmatycznej-bezwzględne pierwszeństwo Chrystusa. Podkreślenie nie tylko sprawności ludzkiego rozumu, „duchowe"- chodzi o dary Ducha Sw.- charyzmaty.

Cel głębszego poznania Boga jest praktyczny. Postępowanie, które podoba się Bogu- trzy cechy:

-    owoce cnót idą w parz z postępem znajomości Boga

-    cierpliwość

-    wdzięczność, która kieruje się ku Bogu-Ojcu za dar dziedzictwa ze świętymi- w 10-13

W13- od motywu wdzięczności do ogólnego stwierdzenia iż dziełem Ojca jest przeniesienie wiernych z ciemności do światła (z mocy szatana do Królestwa Chrystusowego). To pomost, przez który autor przechodzi od modlitwy za adresatów do hymnu chrystologicznego.

W13- uczestnictwo w dziele świętych, są dwa aspekty odkupienia:

-    negatywny

-    pozytywny

W14- najdonoślejszy skutek odkupienia- odpuszczenie grzechów, odkupienie w NT ma charakter pozytywny. Jest darowaniem grzechów, usprawiedliwieniem, uświęceniem, nabyciem na własność dla Boga, w sensie ścisłym zmartwychwstaniem chwalebnego ciała.

1.15- 2- koniec części dogmatycznej.

1.15- 20- hymn o prymacie Chrystusa, to jedno wielkie zdanie względnie traktujące o Synu Bożym. Dość oczywisty jest podział na 2 strofy:

-1,15-17

-1,18-20

Oparty na dwojakim prymacie Chrystusa kosmologicz. i soteriol.

On jest pierwszym całego stworzenia-15 w. i 18w- dwie części.

Niektórzy twierdzą, że to hymn liturgiczny przedpawłowy., inni zgadzają się.

Treść teologiczna podyktowana potrzebami adresatów. Autor musi ukazać wyjątkowo przodujące stanowisko Chrystusa.

Fragm..l- stanowisko Chrystusa w porządku kosmologicznym, Chrystus wyprzedza wszelkie stworzenia, jest wyższy ponad nie, ma udział w stwórczym akcie.

Fragm..2- pierwszeństwo Chrystusa w porządku nowego stworzenia dokonanego przez odkupienie.

Jego stanowisko Głowy Kościoła- Jego pełnia ciągle uświęcająca.

Moment polemiczny- pośrednio widać.

Chrystus ujęty w całej swej rzeczywistości, przewyższa do końca potęgi i jako stwórca i jako odkupiciel.

Paradoksalne stwierdzenie- obrazem Boga niewidzialnego- nawiązanie rdz 1,27. Zwrot ten należy odnieść do podobieństwa i pochodzenia Chrystusa od Ojca. Inna myśl- w zasadzie niepoznawalny Ojciec dał jako jedyną drogę poznawania siebie objawił się przez Syna.

„pierworodny"- coś więcej niż pierworództwo czasowe.

Gr.prototokos- zastosowane do Chrystusa ma jedno oblicze zwrócone tu transcendentnemu stworzeniu.

Chrystus zrodzony przed wszelkim stworzeniem i nad nimi sprawuje władzę.

W16- ujmuje lapidarnie prymat kosmologiczny Chrystusa i uzasadnienie jego czynnego udziału w dziele stworzenia. Chodzi tu o wszechświat.

Czasownik w stronie biernej- Bóg- Stwórcą.

W nim przez niego i dla niego określają stanowisko kosmologiczne Chrystusa- pośrednictwo wobec świata.

Chrystus-zasada wszechrzeczy, ostateczny środek nadający harmonię, jedność, sens, wartość.

Trony, panowania, zwierzchność, władze- to terminy angelologiczne.

W17- puenta streszczająca cały ten fragment.

Od w 18 zaczyna się druga strofa hymnu, który opiewa prymat Chrystusa wobec Kościoła.

Gen. Egzegeticus- on jest głową ciała, czyli Kościoła.

Znana w starożytności przenośnia ciała- na zorganizowane społeczności stosuje Paweł już wcześniej.

Termin Głowa- pierwszeństwo czasowe i charakter normatywny.

„Pierworodny spośród umarłych"- pierworództwo eschatologiczne-efekt odkupienia.

Chrystus pierworodnym nowej ludzkości, uczynił ją pierworodną przez śmierć i zmartwychwstanie, kroczy na jej czele.

„cała pełnia" w 19:

-    to natura Boska Chrystusa, a słowa zamieszkać-unia hipostatyczna na płaszczyźnie nadprzyrodzonej, byłaby to pełnia łask lub mocy i miłości Bożej

-    pełnia to kościół

-    najbardziej tu pasuje odniesienie do kosmosu- oznacza cały świat- boski, materialny, duchowy W 20- dzieło odkupienia- pojednanie, nadaje wymiary kosmiczne.

Jasne- pojednanie z tym co na ziemie, czyli z ludźmi. Pojednanie ze światem duchów- nie ma dobrego wyjaśnienia, nie wiadomo o c chodzi.

Ojcowie Kościoła- pojednanie z Bogiem i Aniołami z jednej strony, z drugiej strony- z człowiekiem. Nie należy za dosłownie brać „pojednania" i „to co w niebiosach".

Propozycja- czasownik pojednać łączy dwie czynności:

-    odnosi się do ludzi

-    odnosi się do świata duchów

W 21-23- udział adresatów w skutkach odkupienia