88 89 (24)

C7fW II. Podvta«\ mikroekonomii

Koid/iul 3. Podstaw; teorii wyboru konsumenta

89

Wzrost ceny dobra X spowodował więc wzrost kipa nachylenia linii ograniczenia budżetowego: jest ona bardziej stroma |    > p-j.

6

OB _ _1_ _ ⁶ U _ K5 OA ⁼ _6_ " 1 ' 6 " 1 '

1.5

Ułamek p to nic innego, jak stosunek ceny dobra X do ceny dobra Y.

Załóżmy teraz, że cena dobra X rośnie do 2 zł. Konsument może więc nabyć tylko 3 jednostki dobra X. Zmienia się nachylenie linii ograniczenia budżetowego (linia BA, na rys. 3.7). Teraz wynosi ono:

6^

OB _ J_ 6 2_2

oa⁼t^u r6⁼ r

W odwrotnym kierunku zmieni się nachylenie linii ograniczenia budżetowego w przypadku spadku ceny dobra A" np. do 1 zł. Przeznaczając cały dochód na dobro X, konsument może nabyć teraz 6 jednostek tego dobra (linia BA_: na rys. 3.7). Nachylenie linii budżetowej wynosi teraz:

6

OB 1611

OA: "6" 1 6⁼ f

Spadek ceny dobra X spowodował spadek kąta nachylenia linii ograniczenia budżetowego: jest ona bardziej plaska < pj.

Rozważmy teraz zmiany ceny dobra Y przy stałej cenie dobra X. Załóżmy, że cena dobra Y rośnie do 2 zł. Nachylenie linii ograniczenia budżetowego (AB, na rys. 3.8) wynosi teraz:

6

OB,    2    6 15 L5

0A~ 6 ⁼ 2' 6 “ 2

1.5

Nachylenie zmniejszyło się |-p < ^ j.

Przy spadku ceny dobra Y np. do 0,8 zl nachylenie linii ograniczenia budżetowego (AB_: na rys. 3.8) wynosi:

0B_: ^ °-⁸ , ⁶    U    1,5

OA _6_ ⁼ 0.8 6    0,8'

1.5

Spadek ceny dobra Y spowodował wzrost kata nachylenia linii ograniczenia

,    , . . /U 1.5\

budżetowego: jest ona bardziej stroma I— > pj.

Równoczesne zmiany ceny dobra X i dobra Y (w różnym tempie) wpływające na zmianę nachylenia linii ograniczenia budżetowego zostawiamy do prześledzenia czytelnikowi.

Zmiany dochodu konsumenta znajdują graficzną interpretację w równoległym przesunięciu linii ograniczenia budżetowego dalej lub bliżej początku układu. Wzrost dochodu oznacza ceteris paribus (czyli przy niezmiennych cenach dobra X i dobra Y) przesunięcie linii dalej od początku układu (A, B,): spadek dochodu przesuwa linię (A_:B:) ograniczenia budżetowego bliżej początku układu (rys. 3.9).

RjmibcIc 3.9. Przesunięcie linii ograniczenia budżetowego na skutek zmiany dochodu

Zilustrujmy to przykładem. Załóżmy, że dochód dzienny konsumenta wynosi -T ²*' stałych cenach dóbr X i >' konsument może nabyć 5 jednostek dobra albo 75 jednostki dobra Y. Nachylenie linii ograniczenia budżetowego jest równe:

IŁ

OB ₌ J_ _ 7^5 1.5 ₌ 1.5

0A~ 75 ^m 1 ‘ 75 ~ 1 *

1,5

^,em nic zmienia się. Linia przesuwa się równolegle do położenia A,B, (rys. 3.9).