77 (171)

§ TREŚCI ZADAŃ - Poziom rozszerzony

440. Wykorzystując informacje z poniższego tekstu, określ czynnik sprzyjający rozprzestrzenianiu się pasożytów. Odpowiedź uzasadnij.

W stadach zebr i antylop w Afryce jest większe zagrożenie wystąpienia epidemii niż wśród dużych ssaków kopytnych, żyjących pojedynczo w puszczach tropikalnych. W przypadku ludzi na przykład epidemie grypy to zjawisko typowo miejskie.

zadanie za 2punkty

441. Interpretując informacje z poniższego tekstu, wyjaśnij, dlaczego wprowadzenie do Jeziora Wiktorii populacji okonia może doprowadzić do naruszenia równowagi bio-cenotycznej w tym ekosystemie.

Nieodpowiedzialna działalność człowieka w przyrodzie może doprowadzić do naruszenia równowagi. Na przykład do Jeziora Wiktorii (Afryka), charakteryzującego się ogromną różnorodnością ryb z rodziny pielęgnicowatych (wielkość ryb 20 - 40 cm), wprowadzono okonia nilowego, drapieżnika (ostatnie ogniwo w łańcuchach pokarmowych) osiągającego 2 m długości. Okoń poza pielęgni-cami żywi się krewetkami i mniejszymi okazami własnego gatunku (jest kanibalem).

zadanie za 2 punkty

442. Modyfikacje genetyczne organizmów można wykorzystać w różny sposób. Na przykład tworzy się transgeniczne rośliny dla poprawy ich wartości odżywczych lub dla ochrony roślin przed szkodnikami. W jednym z polskich tygodników w połowie 2003 roku zamieszczono informację, że australijscy badacze zamierzają wprowadzić do populacji karpia zmienione geny, aby doprowadzić do wyginięcia w Australii karpia sprowadzonego z Europy. Europejska odmiana karpia hodowlanego stała się w Australii zagrożeniem dla wielu innych gatunków ryb oraz roślin wodnych. Doświadczenie proponowane przez naukowców byłoby pierwszą próbą świadomego i celowego wyeliminowania gatunku za pomocą modyfikacji genetycznych. Na razie naukowcy sprawdzają skuteczność metody w warunkach laboratoryjnych. Niezależnie od swoich poglądów sformułuj po jednym argumencie za i przeciw takim eksperymentom naukowców, jak opisane powyżej.

zadanie za 2 punkty

443. Poniższe informacje dotyczą zanieczyszczenia atmosfery siarką. Bilans importu i eksportu zanieczyszczeń atmosfery siarką dla Polski i wybranych krajów europejskich w 1991 r. (w setkach ton czystej siarki) (wg GUS 1994).

Kraj	Import	Eksport	Zawartość siarki ogólnej w igłach sosny zwyczajnej (Wg Informacji o realizacji ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska w 1988 r.) 1    - zawartość siarki do 0,09% S, 2    - zawartość siarki od 0,091 do 0,120% S, 3    - zawartość siarki od 0,121 do 0,150% S, 4    zawartość siarki powyżej 0,150% S.
Austria Belgia Bułgaria Czechy Dania Finlandia Francja Niemcy Węgry Wiochy Holandia Norwegia Rumunia Hiszpania Szwecja Szwajcaria Turcja Ukraina	10 36 12 732 38 3 81 2191 170 39 23 1 91 18 6 4 1 152	67 7 43 251 51 86 49 391 117 67 18 54 183 4 188 8 52 785
Rnzcm	3608	2421

Interpretując przedstawione dane, podaj dwie prawdopodobne przyczyny takiego,

jak na mapce rozmieszczenia zanieczyszczeń siarką w Polsce.

zadanie za 2 punkty

444. Program zrównoważonego rozwoju, czyli AGENDA 21, przyjęty na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro, zakłada m.in. modernizację transportu. Działania zmierzające w tym kierunku to np. tworzenie w miastach nowych linii tramwajowych, wprowadzenie mikrobusów elektrycznych itp. Zaproponuj dwa, inne niż podane w tekście, sposoby ograniczania transportu samochodowego w dużych miastach.

zadanie za 2 punkty