8 (734)

22 Leszek Moszyński

4.    jak ustawić granicę między działalnością instytucjonalną Kościoła a pracą poszczególnych duchownych;

5.    jak ustawić granicę między tekstami ściśle kościelnymi (i jak je klasyfikować) a literaturą piękną, a tym samym między stylem (stylami) języka Kościoła i stylem (stylami) wiernych;

6.    czy słuszne jest dzielenie religijnej literatury pięknej według stanu duchownego lub świeckiego jej autorów i czy ma to wpływ na formę językową utworu.

Są to główne problemy otwarte dla nauki przez książkę Rospon-da. Są i bardziej szczegółowe,; wśród których.na czoło wysuwa się sprawa utrwalania archaizmów językowych w tekstach modlitewno--biblijnych, ale te świadomie tu pomijam.

BOGDAN WALCZAK Poznań

KOMU ZAWDZIĘCZAMY POLSKI JĘZYK LITERACKI?

Dyskusja nad początkami polskiego języka ogólnego zaowocowała najważniejszymi i najwartościowszymi pracami w latach 1949-1956¹. To, co napisano na ten temat po roku 1956, ma przeważnie charakter popularyzacji i propagandy wcześniej przyjętych i uzasadnionych stanowisk² bądź dotyczy historii zagadnienia³. Nowe fakty czy nowe interpretacje zawierają stosunkowo nieliczne prace⁴, z których ostatnie formułują może nawet i interesujące, ale absolutnie niesprawdzalne hipotezy⁵.

1

   Prace te zostały zebrane w dwu publikacjach: Pochodzenie polskiego języka literackiego. Pod red. K. Budzyka. Wrocław 1956 i Z dziejów powstawania języków narodowych i literackich. Pod red. Z. Stiebera. Warszawa 1956.

2

   T. M i I e w s k i. Le probleme des origines du polonais littćraire. „International Journal of Slavic Unguistics and Poelics” 1-2:1959 s. 133-142; W. K u-raszkiewicz. L'origine du polonais littłraire. Warszawa 1963; Z. S t i e-b e r. Evolution du polonais liltiraire jusqu'au XX* siicle. „Richcrche Slavistiche" 14:1966 s. 3-14.

3

⁵ P. Zwoliński. Poglądy XIX-wiecznych autorów na pochodzenie polskiego języka literackiego. „Prace Filologiczne” 20:1970 s. 371-376.

4

S. Urbańczyk. Ogólne warunki powstawania słowiańskich języków narodowych i literackich we wczesnym średniowieczu (na przykładzie polskim). W: Z polskich studiów slawistycznych. Seria 1. Językoznawstwo. Warszawa 1958 s. 7--23; W. M a ń c z a k. Onomastyczne przyczynki do zagadnienia genezy polskiego języka literackiego. „Onomastica” 6:1960 s. 49-79; Z. S t i e b c r. Problem pochodzenia i rozwoju polskiego języka literackiego w świetle nowych prac dialektologicz-nych. „Prace Polonistyczne” 20:1965 s. 245-254; M. K a r a ś. Kilka uwag o rozwoju polskiego języka literackiego. W: Śludie Pedagogickij fakulty v Nitre. Zbornik jazykovednych Śtudii na podest' VII slavistickiho kongresu vo Varśave. Bralislava 1973 s. 89-102; S. Urbańczyk. Polski język literacki w dobie przedpiśmien-nej? „Zeszyty Naukowe UJ" 457. Prace Językoznawcze 54:1977 s. 50-62; B. D u-n a j. Pochodzenie polskiego języka literackiego. .Język Polski” 60:1980 s. 245-254.

5

B. Rocławski. Geneza języka ogólnopolskiego i jego przyswajanie.