78 (108)

polegać na rysowania i mierzeniu odcinków. Kolejne ćwiczenie może poległ na rysowaniu odcinka długości 4 cm, a następnie drugiego o I cm krótszeg i trzeciego o 5 cm dłuższego od pierwszego oraz ich porównywanie.

W drugiej części lekcji uczniowie będą rozwiązywać zadania tekstów związane z obliczaniem odcinków i ich rysowaniem. Może to być prai\ w poziomach, ale uczniowie sami wybierają zadania z tablice.    •'

I P. Asia miała 4 cm tasiemki. Mama dala jej jeszcze 6 cm tasiemki. II tasiemki miała Asia razem? Zrób rysunek i oblicz.

II P. Mama dala Zosi 10 cm wstążki. Do fartuszka dla lalki potrzebne h\j\ 6 cm wstążki. Ułóż pytanie, zrób rysunek i oblicz.

III P. Ewa kupiła 7 cm koronki, a Basia kupiła o 2 cm więcej od Ewy. Ile et] koronki kupiła Basia'.' Co ir tym zadaniu mógłbyś jeszcze obliczyći W trzeciej części lekcji uczniowie mogą układać zadania o odcinkach d\ własnych rysunków łtth pomiarów wykonanych liniałem.

Bibliografia (wybór prócz cytowanej)

Z. Krygowska: Zarys dydaktyki matematyki, cz. III. Warszawa WSiP 197'

H.    Moroz:_# Współczesne środki dydaktyczne ir nauczaniu początkowyn matematyki. Warszawa WSiP 1986

E. Stucki: Sposoby zapobiegania trudnościom »r nauczaniu początkowy/i matematyki. Nauczanie Początkowe 1986    7 nr 4

E. Stucki (red.): Z teorii i praktyki nauczania początkowego, cz. IV. By cl goszcz WSP 1986

2.8.8. Ćwiczenia dla studentów

I.    Ułóż. kilka zadań tekstowych o tematyce zgodnej /. zainteresowaniam dziecka (poszukaj najpierw fragment, który mówi o za interesowali i act tematyką zadań przez dzieci).

2.    Wykonaj plansze z ilustracjami, na podstawie których uczniowie ułóż? treść zadań.

3.    Na podstawie wybranego zadania tekstowego zaproponuj ćwiczeni? rozwijające analizę, syntezę, porównywanie i uogólnianie.

4.    W czasie prowadzonej przez siebie lekcji matematyki rozwiąż, z. ucznia' mi zadanie tekstowe kilkoma sposobami.

2.9. Kształtowanie pojęcia liczby jako wyniku pomiaru

Porównywanie, dodawanie i odejmowanie długości, pojemności i masy mierzonych za pomocą dowolnie obranej jednostki

Wyeksponowane wyżej hasło programowe umieszczone na początku d/ialu 9 ma charakter wspierający i stymulujący oraz jest częściowo kontynuacja rozszerzenia jego charakteru propedeutycznego. Ma ono jednak bardzo istotne znaczenie dla poprawnego opanowania treści podstawo* wyeh ujętych w haśle drugim.

Ćwiczenia mające na celu ukształtowanie pojęć: długości, masy i pojemności wykonujemy w ciągu całego roku szkolnego Nasilamy je w trakcie opracowywania liczb pierwszej dziesiątki, doprowadzając w zakresie niie-i/enia długości aż do wprowadzenia centymetra. Następnie w trakcie opracowywania drugiej dziesiątki doprowadzamy do kilograma i litra, natomiast przy rozszerzaniu numeracji do 100 wprowadzamy metr i deka-gram.

Realizacja omawianego działu ma także miejsce na środowisku społeczno-przyrodniczym, plastyce, pracy-technice oraz kulturze fizycznej. Można do nich zaliczyć: wszelkiego rodzaju pomiary, układanie w jednakowej odległości różnych form płaskich i przestrzennych, ocenianie na oko odległości różnych form celowania, odczytywanie temperatury na termometrze, ciężaru piłki lekarskiej, pojemności wiadra itp.

W trakcie różnych czynności konkretnych uczniowie dochodzą do wniosku, że jedne przedmioty są dlużs/c (cięższe, węższe), inne krótsze (lżejsze, mniejsze). Przekonają mc leż przez porównywanie, że niektóre przedmioty są za wielkie, za maić n o-.im- ie porównać bez umownej miary) lub jednakowe w stosunku d«> mnwh.

Próbują więc przy mierzeniu wielkości obrać jakąś wielkość jednostkową, która mieścić się będzie pewną ilość ra/> w jednym i drugim przedmiocie. Dochodzimy do sytuacji, w której mierzenie i porównywanie wielkości odbywa się za pomocą dowolnych jednostek utworzonych czy dobranych przez nauczyciela lub uczniów (np.: pasek papieru, odległość między kołkami na geopłanie itp.).

Przy bezpośrednim porównywaniu przedmiotów' mamy do czynienia / przedmiotami sztywnymi (listwa, ławką), które porównujemy przez nakładanie ich na siebie (przykładanie do siebie) i wiotkimi (sznurek, taśma).

153