95 (118)

Partycypacja pracownicza jako narzędzie motywowania 95

B)    udział pracowników (lub ich przedstawicieli) w radach (komitetach), komisjach przedsiębiorstwa (współdziałanie) itp.,

C)    udział związków zawodowych w zarządzaniu przedsiębiorstwem, np. przez negocjacje.

Wyróżnione formy przedstawicielstwa mają zróżnicowane zakresy udziału w podejmowaniu istotnych decyzji, odnoszące się do takich działań, jak [Mikuła, Potocki 1998, s. 58]:

—    współdecydowanie,

—    konsultowanie,

—    informowanie.

Współdecydowanie występuje, gdy przedstawiciele załogi mająprawo sprzeciwu wobec rozwiązań proponowanych przez kierownictwo przedsiębiorstwa. Inną formą współdecydowania może być konieczność zatwierdzenia decyzji kierownictwa przez organa samorządowe. Tylko ten ostatni przypadek daje szansę rzeczywistego wpływu na proces podejmowania decyzji, jednak w praktyce często sprowadza się do ubezwłasnowolnienia kierownictwa przedsiębiorstwa.

Drugą formą samorządowej partycypacji w zarządzaniu jest konsultowanie. Konsultacje mogą być zarówno obowiązkowe, jak i fakultatywne. Konsultacja może także dotyczyć tylko wybranych lub wszystkich decyzji. Może też funkcjonować mechanizm zakazu wprowadzania w życie tych propozycji decyzji, których konsultowanie nie doprowadziło do uzgodnienia stanowisk między kierownictwem a przedstawicielami załogi.

Trzecią organizacyjną formą partycypacji samorządowej jest informowanie. Jest to prawdopodobnie najmniej doceniana forma samorządowej partycypacji pośredniej, stąd też w praktyce spotyka się często przypadki braku informacji o problemach przedsiębiorstwa oraz o tym, że będą podejmowane decyzje, które mają za cel rozwiązanie tych problemów, lub że informacja przekazywana jest już po podjęciu decyzji.

W tym miejscu warto nadmienić, że w ostatnim czasie przedsiębiorstwa zatrudniające co najmniej 50 pracowników zostały prawnie zobligowane do umożliwiania pracownikom dostępu do informacji oraz ustalania zasad i procedur przeprowadzania z nimi konsultacji. Mówi o tym Ustawa¹² z dnia 7 kwietnia 2006 r.

0    informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji, będąca następstwem dyrektywy ustanawiającej ogólne ramowe warunki informowania

1    przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie Europejskiej (2002/14/WE).

[Dz. U. Nr 79, poz.550].