9

Szwedzki system gimnastyczny

System szwedzki oparty był na podstawach naukowych z dziedziny anatomii i fizjologii człowieka. Jego twórca - Piotr Henryk Ling (1776-1839) uważał, że uprawianie ćwiczeń gimnastycznych zapewnia właściwy rozwój fizyczny oraz przyspiesza powrót do zdrowia ludzi chorych. To stanowisko wymagało opracowania konkretnych form ćwiczeń gimnastycznych, innych od stosowanych w niemieckim systemie gimnastycznym: każde ćwiczenie gimnastyczne Linga było środkiem oddziaływania na poszczególne partie ciała.

Zasługi Piotra Linga w zakresie wychowania fizycznego polegają nie tylko na jego osiągnięciach dydaktycznych i dorobku pisarskim: stworzył programowe i metodyczne podstawy gimnastyki leczniczej i wojskowej, wytyczył kierunek rozwoju gimnastyki wychowawczej i estetycznej.

Kontynuatorem tej działalności był syn Piotra - Hijalmar Ling. Zajmował się on głównie gimnastyką wychowawczą (szkolną). Opracował ogólne założenia gimnastyki wychowawczej oraz konkretne osnowy lekcji gimnastyki w szkole. Gimnastyka wychowawcza wiązała się ściśle z gimnastyką leczniczą. Dominującym jej założeniem było korygowanie postawy ucznia poprzez odpowiedni dobór ćwiczeń gimnastycznych. Zmysł praktyczny H. Linga i zrozumienie potrzeb szkoły wyrażały się także w jego trosce o odpowiednie pomoce i urządzenia do nauczania gimnastyki. Był twórcą koncepcji sali gimnastycznej i jej wyposażenia w ławeczki, skrzynie, drabinki przyścienne, kraty, tramy.

W gimnastyce szwedzkiej panowała zasada, że prawidłowe wykonanie ruchu zależy od właściwej postawy wyjściowej i końcowej. W każdej osnowie lekcji gimnastycznej przeważały elementy statyczne i dlatego też gimnastykę szwedzką często określa się jako gimnastykę postaw.

Oba systemy gimnastyczne przetrwały do pierwszych dziesięcioleci XX w., a do dziś jeszcze specjaliści często używają określeń: przyrządy typu niemieckiego i przyrządy typu szwedzkiego.

Reformatorzy systemów gimnastycznych

Stworzenie systemów gimnastycznych spowodowało podjęcie prób nad ich ulepszaniem i dostosowaniem ich do naturalnych potrzeb organizmu człowieka.

Powstaje szereg metod, których autorzy wprowadzili nowe i oryginalne formy ruchu do istniejącego materiału ćwiczebnego w gimnastyce.