79 (149)

kur

czowy i uczą dziecko hamować odruch z rozciągania.

•    ćwiczenia bierne mięśni porażonych mające na celij utrzymanie pełnego zakresu ruchu w stawach,

•    doskonalenie czynności samoobsługi.

4.1.2. DZIECIĘCE PORAŻENIE MÓZGOWE

(PARALYSIS CEREBRALIS INFANTIL1S)

Jest to zespół zaburzeń czynności ruchowych i napięcj mięśni wywołany uszkodzeniem mózgu lub nieprawidłowi ściami w jego rozwoju nabytymi przed urodzeniem. Przyc wywołujące uszkodzenia mózgu są w wielu przypadkach nii znane. Do szkodliwie działających przed urodzeniem czynni-' ków należą: zaburzenia rozwojowe, niedotlenienie, zatrucie! zakażenie płodu. Przyczyny okołoporodowe to: uraz okołopoJ rodowy, znacznie nasilona żółtaczka i niedotlenienie. Istniejąf również przyczyny działające po urodzeniu: niedotlenienia noworodka, krwawienie do mózgu, zakażenie ośrodkowego układu nerwowego. Uszkodzenie mózgu nie pogłębia się, natomiast nasilone wydają się być objawy kliniczne.

Ze względu na zasięg i obszar porażeń wyodrębniam^

1.    porażenia połowicze, które obejmują górną i dolną

kończynę po jednej stronie ciała (hemiplegia);    a

2.    porażenia obu dolnych lub obu górnych kończyły (częściej dolnych, a niekiedy tylko jednej kończyny^ paraplegia);

3.    porażenia obustronne (wszystkich czterech końc:

- diplegia - ąuadriplegia).

Występujątrzy typy porażeń:

•    kurczowe,

•    atetotyczne,

•    ataktyczne.

Tvp kurczowy

Przyczyną kurczowego porażenia jest zjawisko polegające na wyzwoleniu ośrodków pobudzających od wpływu nie pałających normalnie mechanizmów hamujących, w wyniku czego następuje zwiększenie napięcia mięśni.

Na początku choroby mięśnie mogą wyglądać normalnie. jednak po pewnym czasie dochodzi do zmian wtórnych, zaników, przykurczy. U dzieci z tego typu porażeniem ruchy są powolne, niekontrolowane, nie są płynne. W porażeniu obustronnym lub paraplegii rozwój dziecka ulega opóźnieniu. Wiele odruchów z okresu niemowlęcego utrzymuje się przez całe życie dziecka, nie nabywa ono natomiast bardziej skomplikowanych odruchów. Czasem występuje chód nożycowaty. Ucisk na podeszwy prowadzi do prostowania i krzyżowania kończyn dolnych, sąone silnie przywiedzione i wyprostowane. Ze względu na stan kurczowy łydki dziecko nie może oprzeć pięt o podłogę. Odruch ten pojawia się w czasie rozciągania kręgosłupa, często łącznie ze zgięciem ramion. W wyniku stanu kurczowego może dochodzić do rozwoju zniekształceń, a szczególnie stopy końskiej. Może także wystąpić afazja.

Głównym celem leczenia jest zapobieganie przykurczom, wywołanym nieproporcjonalnym rozciąganiem i wtórnym skracaniem przykurczonych mięśni, lub usuwanie, jeśli do nich już doszło. Ważne również jest osiągnięcie jak największego rozluźnienia mięśni, osłabienie stanu kurczowego ¹ buczenie dziecka podstawowych czynności.

W leczeniu mogą być stosowane szyny, aparaty, szelki. Należy przy tym pamiętać, aby nie dopuścić do rozwoju bocznego skrzywienia kręgosłupa. Przy znacznych zniekształ-^niach stosuje się zabieg chirurgiczny.

Dla odzyskania ruchomości i jej zachowania ważne jest głosowanie ruchów biernych. Pomagają one także osłabić stan

162

163