15
POŁĄCZENIA KOŚCI
Wyróżniamy dwie grupy połączeń kości:
* połączenia ścisłe (— nieruchome), w których stykające się powierzchnie kostne są spojone tkanką: włóknistą, chrzęstnąlub kostną;
* połączenia wolne (- ruchome, maziowe czyli stawy), w których kości mogą poruszać się względem siebie.
L Połączenia nieruchome
W zależności od materiału spajającego - wyróżniamy:
Łwiezozrost (połączenie włókniste); występuje w czterech postaciach:
a) więzozrost włóknisty (np. błony międzykostne przedramienia i goleni),
b) więzozrost sprężysty (np. więzadła żółte między łukami kręgów),
c) szew - w zależności od kształtu łączących się brzegów kości, odróżniamy:
♦ szew gładki = prosty (np. połączenie blaszek poziomych obu kości podniebiennych),
❖ szew łuskowy (kości zachodzą na siebie dachówkowato; np. połączenie łuski kości skroniowej z kością ciemieniową),
4 szew piłowaty (połączenie między większością kości sklepienia czaszki);
d) wklinowanie (sposób umocowania korzeni zębów w ścianach zębodołów);
2. chrząstkozrost (połączenie chrzęstne); połączenie dwóch kości warstwą chrzęstną (np. krążki międzykręgowe spajające trzony kręgów);
3. kościozrost - powstaje z wiekiem przez kostnienie więzozrostów i chrząstkozrostów (mogą również kostnieć stawy, np. stawy kości krzyżowej).
II. Stawy
Staw jest połączeniem dwóch lub większej liczy końców kostnych; jest ruchomym połączeniem kości. Staw zawiera:
- składniki stałe (konieczne do jego budowy i czynności),
- składniki niestałe (występujące w niektórych stawach).
A) Główne składniki stawu (składniki stałe):
powierzchnie stawowe - są to odcinki kości wygładzone i pokryte chrząstką stawową. Powierzchnie stawowe mogą być płaskie, wypukłe, wklęsłe (kształty powierzchni stawowych są dopasowane do siebie, np. powierzchni kulistej odpowiada wklęsła, płaskiej - płaska);
* torebka stawowa - otacza staw; składa się z dwóch błon:
0 błony włóknistej (zewnętrznej), zazwyczaj przyrasta do brzegów powierzchni stawowych,
0 błony maziowej (wewnętrznej), wydzielającej do jamy stawowej mai - substancję zmniejszającą tarcie;
® jama stawowa - wąska przestrzeń zawarta między powierzchniami stawowymi i torebką stawową.