Adam Asnyk1

Pozytywizm, pyt.44 Twórczość Adama Asnyka

Adam Asnyk- kryptonim EI...y, pseudonim Jan Stożek. Jeden z najwybitniejszych poetów polskich przełomu XIX i XX wieku. „Poeta z prawdziwego zdarzenia, poeta sumienia, łącznik między gasnącym romantyzmem i wschodzącym realizmem.” ( dr Jakub Malik).

Urodził się w Kaliszu 11 IX 1838, zmarł 2VIII 1897 w Krakowie. Był synem uczestnika powstania listopadowego, zesłańca. Studiował w ^ Akademii Medyko — Chirurgicznej w Warszawie. Brał udział w ruchu spiskowym. W 1860 r. został uwięziony w Cytadeli. Po wyzwoleniu wyjechał do Paryża, a następnie do Heidelbergu. Tam studiował nauki społeczne.

W roku powstania styczniowego wrócił do kraju i występował po stronie „czerwonych”. Po upadku powstania przebywał za granicą. W §866 r. ukończył studia w Heidelbergu ze stopniem dra filozofii. Pierwsze utwory ogłosił w lwowskim „Dzienniku Literackim” (1864-1865). W 1869 r. wydał pierwszy tom „Poezji”. Od 1870r. mieszkał w Krakowie. Wiele podróżował (m.in. do Włoch, Tunezji, do Indii). Znany był również z wielkiego umiłowania do Tatr. Był jednym z pierwszych członków Towarzystwa Tatrzańskiego. Asnyk należał do zespołu dziennika „Reforma”, od 1889 był jego redaktorem naczelnym. Do „Kłosów”, „Bluszczu” i innych pism podawał swoje utwory poetyckie i dramatyczne oraz artykuły społeczno - polityczne i studia literackie. Z życia publicznego wycofał się w latach dziewięćdziesiątych, trawiony gruźlicą. Pochowany został na Skałce.

Według Zofii Mocarskiej — Tycowej Asnyk jest najciekawszą i najbardziej samodzielną indywidualnością wśród poetów epoki postyczniowej, a także najbardziej europejskim twórcą spośród swoich polskich rówieśników. Jego poezja ma bogate zaplecze intelektualne i estetyczne. Warstwę intelektualną poezji Asnyka współtworzą składniki nurtów¹ myśli dziewiętnastowiecznej - historyzmu, naturalizmu, determinizmu i ewolucjonizmu. W poezji są tematy

i motywy właściwe nurtom poezji europejskiej, m.in. pamasizmowi

i scjentystycznej poezji refleksyjno- filozoficznej/Mimo tak bogatego zaplecza, poezja Asnyka jest łatwa wLodbiorzei---

(^Trzydziestoletni okres twórczości poety zaowocował poezją różnorodną tematycznie i formalnie. Tematyka wierszy (patriotyczna, miłosna, ludowa, tatrzańska) i ich forma zmieniała się wraz z sytuacją osobistą poety. Cechy stałe, nadające poezji jednolitość to: • refleksyjność,‘powściągliwość uczuciowa,‘kult piękna*głębokie pragnienie ideału.

W pierwszym okresie twórczości (1864-1872, „Poezje” t.1-2 1872)dominowała nuta patriotyczna. Głównym tematem był los wygnańców „z ojczystego brzegu", którzy utracili cel