adm2

33

33

33 a

ZBROJA „TRZYCZWARTE"

Czechy, około 1620 r.

Stal, miedź; kucie, rytowanie, grawerowanie Inwentarz nr Z.O. 3308 Pochodzenie: z byłego Arsenału w Carskim Siole Literatura: Gil, Rockstulił 1835-1855, tablica 85; Lenz 1908, s. 208, nr 1.401

Hełm - szyszak z odejmowaną zasłoną, policzkami, z długim zdejmowanym nakarczkiem. Kirys typu „rak" składający się z ośmiu złączonych ze sobą poziomych płyt. Duża liczba miedzianych nitów służy nie tylko do połączenia ciężkich płyt, ale także jest elementem dekoracji artystycznej zbroi wraz z rytowanymi podwójnymi pasami i rzeźbionymi festonami na brzegach płyt.

W górnej części napierśnika wybito znak z literami TM, na razie nie odczytanymi. Ten typ zbroi wykorzystywano w ciężkiej kawalerii na początku XVII w.

34

PÓŁZBROJA

Szwajcaria, lata 1610-1620

Stał, brąz, skóra; kucie, repusowanie Inwentarz nr Z.O. 3980

Pochodzenie: z byłego Arsenału w Carskim Siole Literatura: Gil, Rockstuhl 1835-1855, tablica 137; Lenz 1908, nr 1.571

Hełm typu szturmak (burgoneta), otwarty z wysokim grzebieniem, policzkami, otworami słuchowymi i rurką miedzianą do zatknięcia pióropusza na ciętej [ażurowej ?1 płycie z lewej strony dzwonu. Pozostałe części ozdobione są miedzianymi nitami z rozetkami i wąskim, wybijanym pasem wzdłuż brzegów płyt. Półzbroja o wyróżniających cechach szwajcarskich z ułożonymi wachlarzowo płytkami naramiennika złączonymi jednym nitem, z maszkaronami z brązu w kształcie lwich pysków na główkach nitów, oznaczają, że uzbrojenie należało do oficera szwajcarskich najemników. Na napierśniku, prawdopodobnie wcześniejszym, wyryta jest tarczka heraldyczna z wyobrażeniami: baszty, figury człowieka, głowy i miecza z inskrypcją: Heinricus von Turn i datą: MDL XXIX [?] (najprawdopodobniej imię właściciela i czas powstania kirysa).

82