b0001(1)

Alicja Kicowska ()lsztyn

PRASA JAKO ŹRÓDŁO W BADANIACH H1STORYCZNO-EDUKACYJNYCH (WYBRANE PROBLEMY)

Za uznaniem prasy¹ jako źródła historycznego jednoznacznie opowiada się obecnie wielu historyków polskich. Genezy tego poglądu można upatrywać już w twórczości J. Lelewela, który pierwszy na gruncie polskim opracował całokształt zagadnień metodologicznych oraz znacząco przyczynił się do upowszechnienia rangi książki rękopiśmiennej i rękopisów średniowiecznych, a więc przekazu pisanego. Prekursorem (w Polsce i na świecie) wykorzystania prasy był J. W. Dawid, który w traktacie O zarazie moralnej przedstawił pierwszą empiryczną analizę przemocy w materiałach prasowych².

Mimo to prasa jako źródło historyczne nie stała się w XIX wieku ani w okresie dwudziestolecia międzywojennego przedmiotem szerszego zainteresowania historyków czy specjalistów nauk pomocniczych historii. Wśród nielicznych w tym • •kresie głosów wskazujących na znaczenie w badaniach historycznych źródła, jiikim jest prasa, na uwagę zasługuje pogląd A. Zanda, który oceniając stan aktualnych opracowań metodologicznych, stwierdził, że związane są one przede wszyst-Mm z badaniami mediewistycznymi, co dla historii nowożytnej jest niewystarczające, Mimo że A. Zand akcentował znaczenie prasy jako źródła historycznego, to jego propozycje - choć nowatorskie na owe czasy - ograniczały się do podjęcia (w tamach nauk pomocniczych historii) badań „dziennikoznawczych”, skupionych głównie na metodyce wykorzystania dzienników jako źródła historycznego "ia/ sporządzenia ich wykazu o charakterze bibliograficznym³.

' < >gól periodycznych gazet i czasopism wydawanych i kolportowanych pod określonymi tytułami, zajmujucych się aktualnymi wydarzeniami i problemami różnych dziedzin. W szerszym iifu nuu do pi asy zalicza się także czasopiśmiennictwo naukowe, specjalistyczne itp.

I (iohan-klns, Media i komunikowanie masowe. Teorie, i analizy prasy, radia, telewizji t Internetu, Wurs/awa Kraków 1999, s, H4.

' A Słomkowa. Historia prasy nauka pomocnicza czy samodzielna dyscyplina [w:] Metody ■ <_e, hmla (><u(ą\i'i t4 w prasofnawHwie, pivewodnu:£i|ey kom red. M. Kafel, t. III, Warszawa 1971, «. ifi ,11