Zdjecie1242

A. Kicowska, Prasa jako tródto w badaniach historyczno-cdukacyjnych... 195

cbowawczego, nauczycieli, koncepcji ich kształcenia i doskonalenia zawodowego, pracy kulturalno-oświatowej oraz innych problemów będących przedmiotem badań historyczno-edukacyjnych - jest prasa okresu II Rzeczypospolitej. Rozbojowi myśli i nauk pedagogicznych oraz praktyki wychowawczej towarzyszył bowiem w tym okresie dynamiczny ruch wydawniczy nie tylko książek i serii wydawniczych, ale także czasopism pedagogicznych. Charakteryzują się one, jak zresztą cała prasa tego okresu, zróżnicowaniem poglądów ideologicznych, problematyki pedagogicznej, poziomu merytorycznego i edytorskiego. Niektóre z nich, takie jak: „Przegląd Pedagogiczny”, „Rocznik Pedagogiczny”, „Muzeum”, „Ruch Pedagogiczny”, posiadały tradycję sięgającą czasów rozbiorów; inne, takie jak: „Chowanna”, „Kwartalnik Pedagogiczny”, „Kultura i Wychowanie”, „Oświata i Wychowanie”, założone zostały w okresie międzywojennym. Czasopisma te spełniły znaczącą rolę w upowszechnianiu polskiego oraz zagranicznego dorobku pedagogicznego i uznać je można za czasopisma wiodące, cieszące się autorytetem ogólnokrajowym¹.

Analiza zawartości treści pedagogicznego czasopiśmiennictwa naukowego dostarczy z pewnością bogatej wiedzy źródłowej w odniesieniu do różnorako sformułowanych celów i problemów badawczych. Interesujące poznawczo mogą być opracowania monograficzne poszczególnych tytułów, zawierające cenny historycznie materiał opisowy. Pedagogiczne czasopiśmiennictwo naukowe jest więc wartościowym źródłem w pogłębianiu dotychczasowej wiedzy o dorobku teorii i praktyki pedagogicznej, zwłaszcza dzisiaj, kiedy na bazie krytyki pedagogiki instrumentalnej poszukiwania nowych koncepcji edukacyjnych nawiązują do sprawdzonych i efektywnych rozwiązań okresu dwudziestolecia międzywojennego.

Dużo materiału źródłowego dotyczącego rozwoju myśli pedagogicznej nauczycieli, ich praw i pozycji w społeczeństwie, kształcenia i doskonalenia zawodowego oraz innych problemów pedeutologicznych i edukacyjnych zgromadzić można poprzez kwerendę i analizę zawartości prasy nauczyeiejskiej. Szczególnie przydatne będzie wykorzystanie takich tytułów, jak: „GłosNauczycielski”, „Praca Szkolna”, „Życie Szkolne", „Szkoła i Nauczyciel”, „Sprawy Nauczycielskie”, „Ogni-skowiec”, „Życie Nauczycielskie”, „Nauczyciel Polski”, „Nauczyciel i Szkoła”, „Szkoła Powszechna” itp. Wielokrotnie publikacje zamieszczane na lamach prasy nauczycielskiej wywoływały reperkusje, polemiki i krytykę na łamach innej prasy, zwłaszcza zorientowanej odmiennie politycznie i światopoglądowo. Stąd

1

Por. m in.: Historia wychowania WickXX, red. J. Miąso, Warszawa 1980: W. Czemiszewski. ęzasopdr^tygi&3ĘĘ£P^e<l^aS⁰&^{iczne w} Polsce okresu międzywojennego, „Nowa Szkoła” 1968, nr Jfl/ll:    ^h£^°P&mfcdagogicęnych wychodzących w Polsce