Tablica 3.5
Przykład cechowania kwestionariusza za pomocą skali rang
P.1 Oto lista cech samochodu, do których może Pan(-i) przywiązywać większą lub mniejszą wagę. Proszę wpisać kolejno do kratek skali od 1 do 9 odpowiadające poszczególnym cechom symbole literowe tak, aby cecha, która dla Pana(-i) ma największą wagę, znalazła się w pierwszej kratce, druga najważniejsza cecha — w drugiej itd.
A — producent |
D — łatwość obsługi |
G — szybkość | |
B — cena |
E — zużycie paliwa |
H — przyspieszonio | |
C — kolor |
F — moc silnika |
/ — pojemność bagażnika | |
□ □ |
□ |
□ □ □ |
□ □ □ |
1 2 |
3 |
4 5 6 |
7 8 9 |
Skala Thurstone'a. Nie jest to tylko metoda pomiaru, dzięki niej można również analizować zebrane dane na temat postaw.
Pomiar polega na tym, że respondent wybiera jedną z dwóch możliwości zgodnie z podanym kryterium. Skale alternatywne są zwykle zestawem par kilku cech. w stosunku do których respondent przyjmuje określone postawy. Respondent dokonuje serii ocen (porównań), np. A smakuje bardziej niż D, D jest tańsze niż C. Respondent daje tyle ocen, ile jest możliwych par. Jeżeli badacz wyróżnił 5 cech (n = 5), to respondent dokonuje 10 porównań, czyli 0.5 j/i(/i - 1)]. Liczba ocen rośnie szybciej niż liczba wyróżnionych cech. Na przykład dla n = 6 liczba par wynosi 15. dla n = 10 liczba ocen wzrasta do 45. Badacz nie powinien zatem wyróżniać więcej niż 10 cech.
Redukcja danych z pomiaru polega na zliczeniu dokonanych w kwestionariuszu ocen i zaprezentowaniu ich w postaci macierzy. W tablicy 3.6 pokazano przykładowe wyniki zliczania porównań dokonywanych według jednego kryterium, między wszystkimi możliwymi zestawami par spośród pięciu cech określonego produktu. Wyniki zliczania mogą być podane w procentach, w ułamkach dziesiętnych lub w liczbach bezwzględnych.
Tablica 3.6
Macierz proporcji opinii przedkładających cechy / nad cechy f określonego produktu (w %)
A |
B |
C |
D |
E | |
A |
0 |
88 |
91 |
51 |
38 |
B |
12 |
0 |
73 |
81 |
76 |
C |
09 |
27 |
0 |
II |
03 |
D |
49 |
19 |
89 |
0 |
49 |
E |
62 |
24 |
97 |
51 |
0 |
121