BadaniaMarketKaczmarczyk!2

antonimy, synonimy, kolory itp. Drugi test, o większym stopniu standaryzacji, polega na prezentowaniu respondentowi na kartach testu gotowych odpowiedzi w postaci kilku słów, spośród których respondent wybiera jedno kojarzące się z podanym wcześniej innym słowem-bodźcem. Ta odmiana testu skojarzeń uściślonych często występuje pod nazwą tablicy słów. Kolejną odmianą testów stosowanych w ramach metody skojarzeń kontrolowanych jest test skojarzeń rozszerzonych, polegający na prezentowaniu respondentom bodźców bardziej ogólnych, takich jak przedmioty, ilustracje lub projekty. W rezultacie respondent wyraża skojarzenia słowne znacznie rozszerzone. Analiza uzyskanych z pomiarów danych polega zwykle na stwierdzeniu stopnia częstości skojarzeń powtarzających się dla danego sło-wa-bodźca.

Metody uzupełnień. Pomiar polega na zaprezentowaniu w testach niekompletnych zdań, które respondent ma uzupełnić. Są dwie metody uzupełnień: metoda uzupełnień zdań i metoda uzupełnień krótkich opowiadań. W każdej z nich może być stosowanych po kilka testów. Na przykład w metodzie uzupełnień zdań są stosowane testy luki słownej w zdaniu oraz testy zakończenia zdania. Zdania te są układane tak, aby pobudzić wyobraźnię respondentów w pożądanym kierunku. Aby pobudzoną wyobraźnię lepiej ukierunkować, często buduje się zdanie tworzące kontekst dla innych zdań²².

W badaniach marketingowych żąda się odpowiedzi szczegółowych, ukierunkowanych, w celu ujawnienia ukrytych motywów, potrzeb i wyobrażeń dotyczących produktu, usługi, środków reklamy lub innych obiektów. Oto przykład krót-kiego testu, który mógłby dostarczyć danych na temat postaw i motywów w odnie-sieniu do rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych:

1.    Większość ludzi uważa, że wpłata na rachunek......................................................................

2.    Lepiej jest używać gotówki niż rachunku, gdy .........................................................................

3.    Jeżeli otwieram rachunek, to....................................................................................................

4.    Otwarcie rachunku stwarza niebezpieczeństwo.......................................................................

5.    Wpłata na rachunek jest wygodniejsza niż trzymanie gotówki, ponieważ ..............................

W badaniach wstępnych często się żąda odpowiedzi ogólnych, o dużej dyspersji, dzięki czemu jest możliwe ustalenie układu odniesienia. W metodzie uzupełnień krótkich opowiadań kładzie się nacisk na szybkość odpowiedzi. Metoda ta polega na tym, że respondentowi przedstawia się krótkie opowiadanie (z kilku zdań). Zadaniem respondenta jest uzupełnienie opowiadania, dopisanie dalszego

²² Szerzej na ten temat pisze A.N. Oppenheim, Questionnaire Design and Attitude Measurement, Heinemann, London 1973, s. 167-178.

212