Bez nazwyq

136

czy opracować prostą, a następnie zmierzyć kąt, jaki ona tworzy z osią poziomą, gdyż tg <p = F^.

Rys. 12.3 Wykres pomocniczy do wyznaczania siły krytycznej

Rys. 12.4. -Schemat stanowiska pomiarowego: 1 - badany pręt, 2 - układ obciążania, 3 - układ pomiaru odkształ ceń

Dane potrzebne do wyznaczenia prostej z rysunku 12.3 są zbierane podczas pomiarów na stanowisku, którego schemat przedstawiono na rysunku 12.4. Podstawowe elementy tego stanowiska to: pręt stalowy o przekroju prostokątnym 1, utwierdzony na dolnym końcu, układ wywoływania obciążenia 2 i układ pomiarowy 3 o dokładności 0,01 mm. Smukły pręt 1 jest obciążany stopniowo wzrastającą siłą, za pomocą układu 3 mierzy się odchylenie górnego końca pręta od położenia początkowego, wywoływane na każdym stopniu obciążenia.

13. DEFEKTOSKOPIA 13.1. Defektoskopia ultradźwiękowa 13.1.1. Własności fal ultradźwiękowych

Defektoskopia to grupa nieniszczących metod badań (głównie metali i ich stopów) zmierzających do wykrycia wad wewnętrznych materiału i wad powierzchni, np. pęcherzy, wtrąceń, rys, pęknięć.

Ultradźwięki [22] to drgania mechaniczne cząstek ośrodka wokół położenia równowagi o częstotliwości powyżej zakresu słyszalnego. Jako granicę słyszalności umownie przyjmuje się częstotliwość 16-20 MHz.

W przypadku fali ultradźwiękowej rozchodzącej się w ośrodku z prędkością c obowiązuje zależność pomiędzy długością fali X, okresem Ti częstotliwością/

/

X=cT = -

kierunek fali

Rys. 13.1. Drgania cząsteczek ośrodka przy rozchodzeniu się filii podlu2nej

W ciałach stałych mogą rozchodzić się fale podłużne (rys. 13.1), przy których cząsteczki ośrodka wykonują ruch prostoliniowy w kierunku rozchodzenia się fali, fale poprzeczne, przy których cząsteczki drgają w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku rozchodzenia się fali, oraz fale Rayleigh-Love’a, które mają charakter powierzchniowy. Najczęściej wykorzystywane i najlepiej poznane są fale podłużne.

Jeśli fala pada na granicę dwóch ośrodków, to zachodzi zjawisko odbicia i przenikania (rys. 13.2). Część fali padającej odbija się od granicy ośrodków i wraca w kierunku fali padającej, część przenika i rozchodzi się w drugim ośrodku. Współczynnik przenikania fali

k, =-gdzie: J₀ - natężenie fali odbitej,

J_p - natężenie fali padającej,