bio(1)

ODRUCHOWE działanie UKŁADU nerwowego

U

■Odruch - podstawowa forma działania całego układu nerwowego ⁹ reakcja efektora zachodząca przy udziale ośrodkowego układu nerwowego" J _w odpowiedzi na bodziec działający na receptor    __J

•    receptor

. wyspecjalizowane komórki lub narządy odbierające bodźce ze środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego (reagujące na określony rodzaj energii: mechanicznej, termicznej, chemicznej itp.)

. komórka lub narząd czuciowy albo zmysłowy

•    efektor

. komórka lub narząd wykonawczy . w układzie somatycznym - mięśnie szkieletowe . w układzie autonomicznym - mięśnie gładkie lub gruczoły « sztuczne wywoływanie odruchów i ocena tych reakcji u człowieka ma znaczenie w badaniu klinicznym

•    pozwala ustalić miejsce i rodzaj zmian, do jakich doszło w rdzeniu kręgowym lub mózgowiu

•    najczęściej badane odruchy: źreniczny, kolanowy, podeszwowy, brzuszny, mosznowy, a także bardziej złożone: oddychanie, kaszel, kichanie, czkawka, połykanie, wymioty, wydzielanie soków trawiennych, czynność serca, szerokość naczyń krwionośnych i inne

Strukturalne podłoże odruchu - łuk odruchowy ♦ droga impulsu nerwowego

•    od receptora do efektora j • receptor

•    droga dośrodkowa (aferentna) - nerwy czuciowe ośrodek nerwowy

droga odśrodkowa (eferentna) - nerwy ruchowe efektor    /

włókna aferentne docierają do rdzenia" w korzeniach grzbietowych

•    włókna eferentne wychodzą z rdzenia korzeniami brzusznymi *^zaje odruchów

^Ze względu na ilość synaps w luku odruchowym (ilość neuronów)

•    monosynaptyczne (dwuneuronowe)

*    łuk złożony jest z dwóch neuronów (czuciowy i ruchowy) oraz jednej synapsy pomiędzy nimi

*    receptor i efektor znajdują się w jednym narządzie

171