— zabawa obok nauki i pracy jest podstawową formą aktywności człowieka. Powinna zatem w każdym okresie jego rozwoju być tym formom równoważna. Ludzie, którzy często się bawią, są zrównoważeni, spokojni, bardziej kreatywni, mają większe umiejętności komunikacyjne aniżeli ci, których określić można jako Spiehnujfel [A. Brzezińska w pracy Aktywność zabawowa i jej znaczenie dla rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym, „Oświata i Wychowanie”, wersja B, 1984, nr 19, u żywa określenia „popsuj-zabawa” — przyp. tłum ]
— zabawa łączy elementy nauki i pracy
praca - nauka
zabawa
—jest nośnikiem kultury, utrwala dziedzictwo narodowe i ma charakter kulturotwórczy podejmowana spontanicznie jest najefektywniejszą metodą uczenia się.
Dające się obecnie obserwować tendencje do „zdominowania zabawy” przez sił)' rynku mogą prowadzić do zmniejszenia jej znaczenia kulturowego. Widzieć w tym trzeba również zagrożenie dla kultury. Dlatego też powinnością dorosłych mających wpływ na projektowanie, produkcję i wykorzystywanie zabawek jest jasne i odpowiedzialne realizowanie zadań, z których najuważniejsze ująć można w kilku punktach:
1. Uwzględnianie kulturowo-historyczne-go wymiaru misji zabawy i zabawki.
2. Rozwijanie i pielęgnowanie w zabawie umiejętności współżycia z innymi ludźmi; chodzi tu między innymi o zdolność współ-przeżywania, wspólnej radości, zrozumienia wobec innych kultur, rozwijanie wyobraźni i postaw twórczych itp.
3. Zachowanie niezbędnej równowagi między rzeczywistością a wirtualnością. W dzisiejszym świecie giy komputerowe i obraz telewizyjny stał)’ się najsilniej i najbardziej masowo oddziałującymi nośnikami wiriual-ności. Telewizja ze względu na swój ogrom
ny zasięg i atrakcyjność przekazywanych treści w dużym stopniu zdominowała życic współczesnego dziecka. Stanowa główne źródło informacji i rozrywki, kształtuje gusty oraz normy społeczne. Wywiera wpływ na sposób myślenia i działania, który zależny jest od zawartych w niej treści.
4. Stworzenie następujących warunków wspólnej zabawy: niezbędnego czasu i przestrzeni, spokoju, organizacji, zapewnienie współuczestników zabawy (rówieśników, dorosłych), wsparcia, słuchania, zachęty do fantazjowania, wyobraźni, możliwości wyładowania energii i odreagowywania.
Literatura
Detter H., Spielzeug— Handbmh zur Geschichte wid Pedagogik der Spiehniłłel, Bek/. Verlag, Weinheini und Basel 1976
Huizinga }., Homo Ludens, 3. Auflage Basel, Brussel, Koln, Wien Akademische Yerlagsanstali Ran-theon 1951
Riłkin Das Verschwinden des Eigentuws, Campus Verlag Frankfurt, New York 2000 Scheuerl H., Das Spiel, 8. Auflage, Weinheini 1969 Suuon-Smith B.t Konjiliktsozialisierung im Spiel, In: 11. Scheuerl, Theorie des Spiels, 10. Aufl. Weinh. 1975
Przełożyli Bożena Muchacka, Krzysztof Kraszewski
Fol. M. Rasteniak