Wyznaczona entalpia reakcji AHr dla reakcji trójhalogenku boru z pirydyną (w roztworze nitrobenzenu) wskazuje na taką samą sekwencją.
sekwencja jest przeciwna do tej przewidywanej na podstawie elektroujemności halogenów
> jednak przez rozważenie zmian w wiązaniu podczas tworzenia adduktu można będzie wytłumaczyć wyniki eksperymentalne. W cząsteczce BX3 wiązania B-X zawierają w sobie częściowo charakter %.
Reakcja z zasadą Lewisa L, prowadzi do zmiany w stereochemii na centrum B z trygonalnego do tetragonalnego a w rezultacie tego
kontrybucja wiązania 7t do wiązania B-X powinna zginąć:
V L 130 pm X-B * __ 0 x |
L 145 pm g |
centrum B sp2 |
centrum B |
Proces ten, którego konsekwencją jest zanik kontrybucji wiązania 7t powinien manifestować się wzrostem długości wiązania B-X i jest tak w rzeczywistości z wartości 130 pm dla BF3 wzrasta do 145 pm w [BF4]\
WyWacły - Ptotr Kirszensztejn
Formalnie, możemy rozważyć tworzenie się adduktów dwóch etapach:
i. Reorganizacja płaskiej trygonalnej struktury B do struktury piramidalnej;
ii. Tworzenie koordynacyjnego wiązania L-*B
Pierwszy etap jest endotermiczny podczas gry drugi jest egzotermiczny; przejściowa forma BX3 nie może być wyizolowana jako że jest to tylko stan modelowy.
Obserwowana kolejność stabilności adduktów może być rozumiana w aspekcie różnic energetycznych pomiędzy stanem związanym z gubieniem charakteru n (największa jest dla BX3) a tym związanym z tworzeniem wiązania L^B .
Dowodem pewnego udziału charakteru n w cząsteczkach BX3 jest sekwencja skrócenia wiązania B-X w następującej kolejności BF3 > BCI3 > BBr3 (130, 176 i 187 pm) i jest to większe niż wzrost wartości rkDłv dla X (71, 99 i 114 dla F, Cl i Br).
Wykłady -pfar KirszeoKtejn
Sugeruje się, że obecność wiązania k w halogenkach boru jest powodem, że te molekuły są monomeryczne podczas gdy odpowiadające im halogenki cięższych pierwiastków 13 grupy są oligomeryczne (np. AI2CI6)._
Wiązanie n jest zawsze silniejsze w związkach zawierających pierwiastki pierwszego okresu (porównaj chemię C i Si lub N i P). _
wywady - Piotr KjfSMnsrtdjn
Alternatywnym tłumaczeniem relatywnej siły wiązania zasad Lewisa z BF3, BCI3 i BBr3 jest to, że kontrybucje wiązania jonowego w wiązaniu BX3 są największe dla ąF3, a najmniejsze dla BBr3.
F F" | |
F | |
g 4_► b+ |
__. R + |
' > F' nf |
fA |
F+ F II 1 |
F 1 |
B- -—► B“ |
-—- b; |
- V +fś/ \ |
f' V |
Tbk więc energetyczne reorganizacje związane z wydłużeniem wiązania B-X idąc od BX3 do L • BX3 następującej kolejności BFj > BCIj > BBr3 co powoduje, że tworzenie się L • BF3 jest najmniej faworyzowane w grupie L • BX3 (tzn. L • BCI3 i L • BBr3)._
Wykłady • Piotr Kłrszensztejn
Jest to znamienne, że dla bardzo słabych zasad Lewisa takich jak CO, zachodzą bardzo małe zmiany geometryczne w jednostce BX3 w trakcie transformacji od BX3 do oc ■ bx3.
W tym przypadku, obserwowana kolejność stabilności kompleksu jest następująca OC • BF3 > OC • BCI3 i jest zgodna z kwasową siła Lewisa BX3 kontrolowaną przez polarność w cząsteczce BX3.
Wykłady - Piotr Kkszensztejn
9