CCF20081203056

Rodzaje poślizgu. W zależności od przyczyn, powodujących ślizganie się powierzchni współpracujących podczas pracy przekładni, rozróżnia się;

•    poślizg sprężysty, wynikający ze sprężystych odkształceń powierzchni kół w miejscach styku;

•    poślizg geometryczny, występujący wzdłuż linii styku koła czynnego i biernego wskutek różnych prędkości obwodowych;

•    poślizg trwały (przeciążeniowy), powstający wskutek zbyt małego docisku kół, przeciążenia przekładni zwiększającego ugięcia wałów, zużycia przekładni ciernych itp.

Poślizgi powodują obniżenie sprawności przekładni (która w zależności od rodzaju przekładni wynosi 0,75 h- 0,98) oraz zmienność przełożenia.

Materiały cierne. Materiały współpracujących kół ciernych powinny charakteryzować się małym tarciem toczenia, dużym tarciem poślizgu, wysoką wytrzymałością zmęczeniową, dużą odpornością na zużycie oraz dobrym odprowadzaniem ciepła. Małe tarcie toczenia uzyskuje się w przypadku materiałów o małych odkształceniach sprężystych i dużym E; wymaga to jednak stosowania dużych sil docisku dla uzyskania dość dużej siły tarcia. Zmniejszenie siły docisku jest możliwe w przypadku materiałów o dużym współczynniku tarcia poślizgu (ślizgania), które wykazują większą odkształ-calność pod obciążeniem, mniejszą odporność na zużycie itp.

W praktyce stosuje się następujące pary materiałów:

—    stal hartowana — stal hartowana,

—    stal (żeliwo) — guma, skóra, tworzywa sztuczne, drewno.

Każda z tych par pozwala tylko na częściowe spełnienie omówionych wymagań, ponieważ równoczesne ich spełnienie nie jest praktycznie możliwe.

Bardziej narażone na zużycie jest koło mniejsze, wykonywane ze stali (żeliwa).

Przekładnie cierne o stałym przełożeniu stosuje się rzadko, głównie wówczas, gdy nie jest wymagana dokładność przełożenia. Umożliwiają one przenoszenie mocy do 15 kW przy prędkości obwodowej do 25 m/s.

12.3. Zasady obliczania przekładni ciernych

Przekładnie walcowe z kołami gładkimi. Schemat najprostszej przekładni ciernej o stałym przełożeniu i kołach walcowych gładkich przedstawiono na rys. 12.2 (także 12.la). Przy uwzględnieniu poślizgu przełożenie przekładni wynosi Hl D₂

^(,21)

gdzie:

Di, D₂ — średnice kół ciernych,

3%, zależnie od

s — wartość poślizgu, wynosząca przeciętnie 0,2 • stosowanych materiałów.

328