towej każdego liczącego się kraju. Realizacja lego postulatu wyraża się w dwóch sferach aktywności:
a) przygotowanie - w domu lub w przedszkolu - do startu szkolnego:
b) przeciwdziałanie odpadowi szkolnemu, przestępczości i marginalizacji nieletnich.
Przeciwdziałanie
przestępczości
iiielctiiicłi
W ostatniej dekadzie XX wieku wzrost przestępczości nieletnich bardzo nas zbliżył do Zachodu, coraz więcej młodych ma kłopoty z alkoholem i narkotykami, zwiększa się liczba osób odpadających z systemu szkolnego.
W krajach należących do OECD uznano, żc jest to problem powszechny, stwierdzono też, że w licznych krajach wytworzono interesujące programy profilaktyki i przeciwdziałania odpadowi szkolnemu. Daje się zaobserwować renesans funkcji opiekuńczo-wychowawczej szkoły, nic ma już społecznego poparcia dla modelu szkoły skoncentrowanej wyłącznie na dydaktyce i nauczaniu..
Wykolejeniu dzieci trzeba przeciwdziałać podejmując działania na różnych szczeblach: od przedszkola do poradnictwa zawodowego. Na Zachodzie obok systemu państwowego działają w tej sferze liczne organizacje społeczne.
9. Tworzenie szkolnictwa integracyjnego -
trzeba doprowadzić do wspólnego kształcenia dzieci niepełnosprawnych z dziećmi tzw. „zwykłymi"
Postulat rozwoju szkolnictwa integracyjnego jest w krajach Zachodu uzasadniany dwoma czynnikami, z których jeden można nazwać „ideologicznym”, a drugi pedagogicznym. Po pierwsze, mówi. się o prawie osób niepełnosprawnych do maksymalnie korzystnego dla nich rozwoju w warunkach najbardziej zbliżonych do naturalnych. Po drugie, uważa się, że wzajemny kontakt dzieci pełnosprawnych z dziećmi upośledzonymi może mieć dobroczynne skutki dla obu kontaktujących się stron.
Obawy związane zc szkolnictwem integracyjnym
Panuje powszechne przekonanie, że tworzenie szkolnictwa integracyjnego to długi (zwykle kilkuletni) proces wymagający nakładów finansowych, zmian w mentalności społecznej i odpowiedniego przygotowania nauczycieli - nic wystarczy tu samo wydanie przepisów umożliwiających powstawanie takich szkól.
Zwykle jest tak, że na początek rodzice zarówno dzieci niepełnosprawnych, jak i pełnosprawnych obawiają się nowego typu szkoły. Często pojawia się także poczucie zagrożenia u nauczycieli szkól specjalnych, którzy boją się utraty pracy, chociaż w procesie tworzenia szkól integracyjnych to oni mają do odegrania ważną rolę - przygotowanie nauczycieli zwykłych szkól do nowych zadań.
1 0. Przygotowanie do uczenia się przez całe życie, tworzenie tzw. „szkół drugiej szansy" oraz organizowanie kształcenia na odległość
Uzupełnianie
wykształcenia
Nowoczesny system oświaty to system, który nie tylko dba o dzieci aktualnie uczęszczające do szkół, ale stara się stworzyć możliwości uzupełniania wykształcenia dla wszystkich tych, którzy wcześniej doświadczyli niepowodzeń szkolnych. Można różnie organizować „szkoły drugiej szansy", coraz większe znaczenie przywiązuje się jednak teraz do nowych technik informatycznych, licząc przede wszystkim na telewizję satelitarną t na internet.
Czy i czego warto uczyć się od Zachodu? Co naśladować? Nie ma sensu kopiowanie czegoś obcego tylko dlatego, że to coś jest zachodnie. To my sami musimy jednoznacznie powiedzieć sobie, co leży w naszym interesie, a dopiero wtedy, gdy wiemy, że to jest dla nas korzystne, warto kopiować wzory z innych krajów.
Zastanów się...
Jakie, Twoim zdaniem, są „kluczowe" umiejętności i kompetencje niezbędne ludziom mającym żyć i pracować w XXI wieku? Czy i jak kompetencje te mogłyby być kształtowane przez szkolę?
Jak widać z poprzedniego fragmentu ci, co zajmują się edukacją w krajach rozwiniętych skłaniają nas do zainteresowania się problematyką wychowania obywatelskiego. Dlaczego wychowanie obywatelskie jest tak ważne?
Różnice w pojmowaniu
wychowania
obywatelskiego
Ponad dziesięć lat temu Międzynarodowe Biuro Edukacji w Genewie zainicjowało porównawcze badania międzynarodowe nad wychowaniem obywatelskim pt. „Jaka edukacja i dla jakiego obywatela". Tytuł był odbiciem. przeświadczenia, że istnieją znaczne różnice między krajami dotyczące sposobów pojmowania wychowania obywatelskiego i że ta różnorodność podejścia jest normalna. Okazało się, że to co najbardziej łączy różne kraje to przede wszystkim przeświadczenie, iż. jakieś wychowanie obywatelskie jest potrzebne, natomiast różnice związane były z konkretnymi problemami stojącymi przed każdym państwem.
Zwykle jest tak, że oświatowcy z każdego kraju mają swoją wizję potrzeb edukacyjnych własnego społeczeństwa, a więc planując działania kształceniowe najpierw wychodzą od tych potrzeb, a potem dopiero zastanawiają się, na ile sformułowane przez nich programy wpisują się w szersze struktury wymogów zalecanych czy zaakceptowanych międzynarodowo.
Polskie wychowanie obywatelskie
Przyjmując polską perspektywę, konieczne jest nasze własne poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: „Jak ma wyglądać polskie wychowanie obywatelskie przygotowujące młodego człowieka do funkcjonowania w XXI wieku?" W związku z tym pytaniem daje się zauważyć kilka problemów, które można potraktować jako szczególnie ważne dla wychowania obywatelskiego.
Decyzje leżące u podstaw tworzenia nowego wychowania obywatelskiego, podejmowane po zmianie politycznej 1989 roku, musiały uwzględniać wizję zadań istotnych dla przyszłości, ale także liczne okoliczności, które przez lata całe ksztaltówały w naszym społeczeństwie poglądy na przygotowanie młodego obywatela do życia dorosłego. Czynniki, jakie należało brać pod uwagę, można podzielić na:
- właściwości związane ze specyficznymi cechami charakteryzującymi
życie w tzw. „realnym socjalizmie", jaki ukształtował się w Polsce, oraz
- właściwości uformowane wcześniej W ciągu mniej więcej ostatnich
dwustu pięćdziesięciu lat.
Niezbędne jest wyjaśnienie, dlaczegó uważam za konieczne cofanie się tak daleko w przeszłość.