CCF20090318004

MOBBING OD WEWNĄTRZ

Opisany poniżej przykład rozciąga się na niemal jeden rok. Bierze w nim udział ośmiu uczniów czwartej klasy. Mają od 9 do 11 lat. Widać tu wyraźnie wewnętrzną scenę procesu mobbingu (Gebauer 1996).

Finn przychodzi do mnie w czasie lekcji i prosi ■; o pomoc. Ma problem z Tomem i sam nie potrafi: go rozwiązać. Rozmowa z obydwoma chłopcami > pokazuje, że Finn chciałby, żeby Tom był jego jedynym przyjacielem. Tego wymagania Tom jednak nie chce spełnić. Chłopiec chce się przyjaźnić także z innymi. Do grupy tych innych chłopców należy również Sifnon, którego Finn już od jakiegoś czasu chciałby odsunąć od reszty. Inni go ^; w tym wspierają.

Wzór, widoczny dopiero w czasie rozmów wy-jaśniających, z pozycji Finna wygląda tak: „Chcę mieć Toma za przyjaciela i dlatego muszę położyć, kres wszystkim innym jego przyjaźniom”. Ale proces ten będzie funkcjonował tylko wtedy, gdy in-: ni będą w nim współuczestniczyć (są to wspólnicy w upokarzaniu Simona). Tom poczuł się tak_{ przyparty do muru żądaniami Finna, że zerwał: przyjaźń. To był dla Finna powód do zwrócenia , się do nauczyciela z prośbą o pomoc.

Przez całe miesiące Finn wykorzystywał swoją; władzę nad innymi. Decydował, kto ma brać) udział w meczach piłki nożnej, a kto ma być; wykluczony. Było to możliwe tylko dlatego, że! inni uczniowie tolerowali i akceptowali takie jego ; zachowanie. W końcu Tom nie może już dłużej znieść tej coraz silniejszej władzy Finna nad innymi. W rozmowie z nauczycielem, o którą poprosił, Finn zostanie skonfrontowany z rzeczywis-

tością. Powody zerwania przyjaźni muszą być jasno i wyraźnie sformułowane. Tom chce przyjaźnić się nie tylko z Finnem, ale także z innymi chłopcami. Poza tym przeszkadza mu fakt, że Finn podejmuje tak wiele decyzji, w których inni chłopcy nie mają nic do powiedzenia. Tom przeciwstawia się więc Finnowi, który czuje, że jego władza nad innymi słabnie, a wzór przestaje funkcjonować. Któregoś dnia Finn musi zaakceptować fakt, że grupa, w^r której miał wielu kolegów, przestaje go akceptować, a nawet wyklucza ze swojego grona. Jego koledzy oznajmiają mu przed lekcjami, że nie chcą mieć z nim więcej nic wspólnego.

KONFRONTACJA Z RZECZYWISTOŚCIĄ

W czasie zajęć czuję panujące w grupie napięcie. Finn prosi mnie ponownie o pomoc. Chłopcy w klasie zarzucają Finnowi, że chce zawsze o wszystkim decydować, na przykład samemu podejmować decyzje o tym, kto może brać udział w meczach piłki nożnej, a kto nie. Podobno kazał też kolegom przynosić sobie kiełbaski czy gazety. Jeden z uczniów musiał mu zafundować kino. Kto nie zrobił tego, czego żądał od niego Finn, był przez niego bity. Finn zadecydował nawet o tym, że Simon nie może przyjść na urodziny Toma. Teraz z tym koniec, powiedzieli uczniowie.

Finn płacze. Jego koledzy mówią, że może teraz wie, jak czuli się Simon i Udo, kiedy on ciągle wywierał na nich presję. Finn nie musi się obawiać, że go pobiją; oni nie chcą się mścić, ale też nie mają dłużej ochoty bawić się z nim. Nawet przysięgli to sobie. Nie chcą zdradzać żadnych szczegółów; do tego też się zobowiązali.

35