CCF20091108015

w miejscu pracy i na sumochodowych parkingach.

Większość organizacji odróżnili okazjonalne zażywanie miękkich narkotyków od uzależnienia od narkotyków twardych i rozprowadzania ich w organizacji. Jeśli pracownik uzależniony od narkotyków miękkich dobrze wykonuje swą pracę i przyjmuje oferowaną pomoc, zazwyczaj firma wspiera jego leczenie. Jeśli pracownik nie zgadza się na leczenie, zostaje z pracy zwolniony. Osoby rozprowadzające narkotyki muszą być aresztowane.

Dane zebrane w ponad tysiącu firm pokazały, że 70% pracowników z pozytywnym wynikiem testów wykrywających uzależnienie skierowano na leczenie, a 10% zawieszono lub przeniesiono do innej pracy. Zdaniem menedżerów z sektora publicznego i prywatnego (93 osoby), którzy łącznie podjęli prawie 3 tys. decyzji związanych z zażywaniem narkotyków w miejscu pracy, lepsze efekty w radzeniu sobie z narkomanami przynosi raczej karanie niż kierowanie na leczenie. Postawa menedżerów - zwolenników karania - wobec zażywania narkotyków była wyraźnie negatywna. A zatem sposób radzenia sobie z problemami uzależnień zależy od osobistych przekonali menedżera (Klaas & DelTomo, 1991).

U wyleczonych i powracających do pracy narkomanów następuje spadek absencji, liczby wypadków, zwolnień z powodu choroby i roszczeń wobec organizacji. Ogółem, w raporcie EAPs skuteczność leczenia narkomanów oceniono na 75-80%, przy czym za sukces uznano wstrzymanie się od zażywania narkotyków i dobre wykonywanie pracy przez jeden rok po zakończeniu leczenia. Metaanalizn innych badań przyniosła mniej optymistyczne rezultaty; tylko 25% leczonych narkomanów nie zażywało narkotyków przez rok po zakończeniu leczenia. Osoby uzależnione, które mają wsparcie w swej rodzinie (lub jakieś inne) i są w stanic pracować zawodowo, mają większe szanse na wyleczenie; 50% narkomanów z tej grupy zdołało przetrwać roczny okres abstynencji (Reid, Murphy & Reynolds, 1990). Jeśli narkoman traci pracę, szanse na sukces leczenia gwałtownie maleją i wynoszą 5%. Ten wynik wskazuje, że wykrywanie i leczenie uzależnień powinno odbywać się podczas zatrudnienia.

Problemy zdrowotne a komputery

Niektórzy użytkownicy komputerów skarżą się na póle pleców, zmęczenie fizyczne oraz zaburzenia widzenia. Te problemy często można rozwiązać lub złagodzić przez odpowiednie zaprojektowanie obszaru pracy i poprawę oświetlenia. W 1990 r. władze miasta San Francisco - chcąc zmniejszyć napięcie oczu, zmęczenie mięśni i konsekwencje powtarzania pewnych mchów - wydały zarządzenie dotyczące wyposażenia komputerowego stanowiska pracy. Zarządzenie opierało się na opiniach psychologów inżynieryjnych i nakładało na pracodawcę obowiązek zakupu odpowiednich krzeseł, zapewnienia dobrego oświetlenia, dostarczenia pracownikom przenośnych klawiatur i regulowanych monitorów. Ponadto, jeśli

| M < iii i w iii ix mi iiiw/.i. i\>M /. y r*i »n /, I <    M yv II | u i w ii.i w y j n ty. t. y i iv i\ , vw w ». •*

godziny powinien wykonywać inną pracę przez 15 minut.

Poważnym problemem wielu pracowników jest zespół kanalii nadgarstka, (j. zaburzenie powstałe na skutek powtarzania pewnych ruchów. Każda praca. Która wymaga powtarzania identycznych lub podobnych ruchów, może wywoływać tę bolesną i utrudniającą życie dolegliwość. Niewiele o niej wiedziano, kiedy pojawiała się głównie wśród robotników - pracowników masarni, stolarzy, osób zatrudnionych przy taśmie produkcyjnej, szwaczek i tapicerów.

Zespół kanału nadgarstka. Dolegliwość, która powstaje na skutek powtarzania pewnych ruchów; może powodować drętwienie, mrowienie, ból palców, dłoni i przedramienia.

Dopiero wprowadzenie, komputerów do miejsca pracy - urzędów, rcdaki |l gazet czy wydawnictw - i pojawienie się tam takich objawów, jak kłujący ból ręk i czy przedramienia oraz drętwienia górnych kończyn, spopularyzowało termin „zespół kanału nadgarstka”. Kiedy dolegliwość pojawiła się u dziennikarzy, zaczęto o niej pisać, a psychologowie i lekarze zaczęli ją badać.

Dolegliwości spowodowane powtarzaniem ruchów występują u ponad 2 min ludzi w USA; niektóre z tych osób potrzebują operacji chirurgicznej, która zlikwiduje ucisk nerwu. Takim operacjom można zapobiegać zwracając uwagę na zalecenia psychologów inżynieryjnych i wprowadzając zarządzenia podobne do tych, które wprowadziły władze miasta San Francisco.

Inne problemy zdrowotne pojawiają się u osób, które produkują drobne części komputerowe. Potencjalnie jest to praca niebezpieczna dla zdrowia, gdyż pracownik ma bezpośredni kontakt z arszenikiem, cyjankiem, kwasami i trującymi rozpusz czalnikami. Niektórzy pracownicy skarżą się na bóle głowy i kłopoty z koncentracją uwagi; martwią się także o odleglejsze w czasie konsekwencje. Badania ani tych obaw nie potwierdzają, ani ich nie rozpraszają. Jednakże takie firmy, jak AT&T przeniosły kobiety w ciąży z produkcji części komputerowych na inne stanowiska pracy. W innych firmach informuje się pracowników o możliwym niebezpieczeństwie i oferuje możliwość przeniesienia do innej pracy.

Badania pokazały, że u kobiet ciężarnych, pracujących przy komputerze ponad 20 godzin tygodniowo, częściej zdarzają się poronienia niż u kobiet zatrudnionych na innych stanowiskach pracy. Badania przeprowadzone na zwierzętach pokazały związek pomiędzy poronieniami i wadami genetycznymi płodu a pulsującym, elekromagnetycznym promieniowaniem o niskiej częstotliwości, którego źródłem jest monitor komputerowy. Jednak badania przeprowadzone na ludziach nie przyniosły jednoznacznych rezultatów.

Zdaniem psychologów powodem tych zaburzeń są raczej stresujące warunki pracy (stanowiska komputerowe w wielu firmach przypominają taśmę produkcyjną), niż promieniowanie emitowane przez ekran monitora. Kiedy badano kobiety ciężarne reprezentujące różnorodne zawody okazało się, że więcej poronień

417