238
Dowlekanie dyspersjami
Powlekanie dyspersjami z tworzyw sztucznych można prowadzić przo/ iih skiwanie pneumatyczne, zanurzenie i nakładanie walcami. Najczęści<i| ulu wane są wodne dyspersje polimerów (hydrozole). Do wytwarzania powl"i hronnych służą głównie dyspersje z polimerów winylowych, fluorowych, |hi|| /lenów i innych. Najszersze zastosowanie znalazły dyspersje z pollmmń* lorowych. Dyspersje wodne polimerów zawierają oprócz cząstek żywic luli 'orzywa powłokowego i ośrodka rozpraszającego takie dodatki jak: koloidy ;hronn_e lub emulagtory, środki zagęszczające, konserwujące (np. przeuwplc liowe) oraz małe ilości rozpuszczalników organicznych. Mechanizm tworzeniu lę powłoki z tak złożonej kompozycji stanie się zrozumiały po uproszc/milu kładu do układu trójskładnikowego: żywica - koloid, ochronny środek rozpm zający. W tych uproszczonych rozważaniach przewiduje się, że cząstki puli neru tworzącego dyspersję mają postać zbliżoną do kulistej, rozdrobnlanln ;oloidalne i nie tworzą skupisk. Whydrozolach polimerowych cząstki spoiwu u średnicy od 0,1 do 5 pm są otoczone błonką koloidu ochronnego lub emulgw ora i są wzajemnie rozdzielone wodą. W pierwszej fazie tworzenia się powłoki woda odparowuje w bezpośrednim sąsiedztwie powierzchni cieczy; w ten ipn sób powstaje zmniejszenie stężenia wody w warstwie cząstek i dalsze c/pulM wody dyfundują na zewnątrz i odparowują. Wskutek odparowania fazy /u wnętrznej (dyspergatora - wody) cząstki polimeru zbliżają się wzajemnie, u/ 11« i utworzenia warstewek z kanalikami kapilarnymi i wklęsłym menisku (rys, 10)
bl cl
Rys. 10. Łączenie się cząstek w wyniku odparowania cieczy dyspersyjnej; a) zbliżanie się cząstek, b) działanie sił kapilarnych skupiających cząsteczki, c) łączenie się cząstek w wyniku działania przyciągania kapilarnego
Od tej chwili działają siły wypierające wodę łącznie z koloidem ochronnym i emulagtorem oraz stabilizatorem z przestrzeni między skupiskami kulistych cząstek polimeru. Na powierzchni skupiska tworzą się warstwy środka zwilżającego i koloidu ochronnego, a powstała błona nie daje się już zdyspergować. W wyniku działania sił kapilarnych powiększają się powierzchnie styku cząstek, które ulegają odkształceniu. Stopniowo falista powierzchnia ulega wygładzeniu.
F. Powlekanie wytłaczaniem
V\fytłaczanie zaliczane jest do najbardziej wydajnych technologii przetwórstwa tworzyw sztucznych. Zastosowanie jej do powlekania umożliwia wytwa-. rzanie powłok z termoplastycznych tworzyw sztucznych z dużą wydajnością w sposób ciągły. Największe zastosowanie metoda ta znalazła w zabezpieczeniu antykorozyjnym rur stalowych. Nakładanie powłok może być realizowane trzema metodami, a mianowicie:
1) tworzenie zewnętrznych lub wewnętrznych powłok na powierzchniach z uprzednio wykonanych rur (folii rękawowych) z wykorzystaniem tzw. pamięci kształtu rury z tworzywa sztucznego,
2) wytłaczanie folii z tworzywa sztucznego i spiralnie nawijane na rurę stalową z równoczesnym jej zgrzewaniem,
3) nakładanie powłok na rury stalowe przez wytłaczanie bezpośrednio na rurę stalową.