60
ektnur *'KI >' O mg
4“
verhogen zulłen de jjzeryerlie-zen immers steeds groter wor-
j dem
j Er is nog lefs da! het gebrmk I van deze formule beperki Bij j het yerhogen van de frekwem fie zullen we de doorslagspam nłng van de motoiwikkelingen in de gaien moeten hotaden. Maar die gretis zult u waar~ scftijnlijk met gauw bereikeiL
; In fig aur 2 is h et schema vam 1 da regeiing te vinden. Hoewel we deze schakeling het stempel "experinienfeer' wilteri ge-ven, is deze best prakfisoh brmkbaar ais toerenregelaar voor motor en die het met al te zwaar hebben (bijw yemilato-rerp. Het expenmemeie karało I ter yindt zijn oorzaak eooral m j de voedmgssparmtng en de : manier waarop de motor wordt ; aangesłuurd, In de oplossmg die wij Mer yoorstelle.m wordt. de netspanning gelijkgertcht door D3,, >D6< Er ontstaat dan ! eert gelnknpanmng van onge-veer 2 220 =?■ 311 V> Met deze spanmng wordt een halve brngschakelmg gevoed, waarin de te best uren motor is opge-nomen. De halve bragschake* ling heeft ais nadeel dat de maximale motorspannmg nog maar de heli! is yan de 311-V-voedingsspanning, De motor za! des met de foerenregekar met 2o sterk zyii ais zonder. Maar door de lagę sparmmg zai de motor nie! zo gauw be-ginnen te protesteren flees ro~ ken) ais er tets ntet klopt met de yerhoudmg U/L Aan de yoedingssparmmg is nog wel
het een en ander te doen, maar daarover verteUen we meer ais de rest yan de scha-kelmg is besproken. We gaan daaryoor over naar het andere emd van de schakeling.
ICI is de drijyende krach! ach-ter de toerenregelaar, In dit IC beymden zleh een multmbra-for-schakelmg en een flipflop. De maltivibrator is ingesteld ais astabiele multwibrator. Het tm~ kwentiebepalende netwerk van de astabiele is aangesloten op de pertnen 1.,. 3, Door de aan-wezigheid van D! en D2 kan de laad- en onflaadtijd van Cl apart geregeld wordem Hien door ontstaat een kloksignaa!
| waaryan de "hoog?łai)d vast ligt (9 ms) en de *1aag Mijd insteh | baar is tussen 1 en 100 ms. Het ; kloksignaal wordt in ICI met | de fiipflop door 2 gedeeld. Op j de 0- de O-uitgang kom! j hierdoor een symmetnsche blokgolf te sta&n met een fre-j kwentie die yarieert yan 4,6 Hz tor 50 Hz. Met de dne uitgangs-signalen van ICI worden door NI en N2 twee pulsyormige | signalen gemaakt waaryan de | 'Taag^-tijden elkaar noóit kum | nen overkppen. Dit yoorkornt | dat de twee transistoren in de brugschakelmg (Th T2) tegehjk gaan geSmden. wam dat zou | een kortslmtmg opleveren, De | półsen yąn NI en N2 zorgen er via T3, T4 en de pnmaire wik-I kelmgen yan Tri voor dat m de trale een wisselend magnetisch | veld ontstaat. Dit veld yeroor-1 zaakt in de sekundaire wikke“ j lingen een wisselspanmng yan | ongeyeer 1 V«. Door de gelijk^
| richtende werkitig yan de i basis-emilter-oyergartgen van
Tl en T2, en de tegengestelde polanie u waarmee de sekum datre wikkelmgen ztjn aam-geslotem zullen de transistoren om de beurt gaan geleiden.
Wat er allemaa! gebeurl in de schakeling hebben we nog eens geschetst m figuur 3, Het asymmetrisch kloksignaal en de daarut! afgeleide signalen O en 0 staan boyenaan. Met NI en N2 worden daaruit de signalen A en B gemaakt. Hier is goed te zien dat de pulsjes yan A en B (aktief M!aag") ender ah le omstandigheden minstens i ms utt elkaar liggen. Dit ga~ randeert dat de twee emdtor-ren nooit tegelijkertijd kimnen geleiden, De motorspanning is helemaal onderaan getekenci, Weliswaar is deze yorrn ge-ideaiiseerd. maar de werkelijke yorm korni hier heel dicht bij m de bimrf. De topwaąrde yan deze spanmng kom! overeen met de ha!ve yoedingsspanning (156 V). De effektieve waarde yan de spanmng kan men ge-makkelijk berekenen;
(9 i (b , .100})
De effektieye spaiining is dus omgekeerd evertredig met de periodetijd, oftewel recht eveiv redig met de frekwentie. Het is dus de kimst het vaste en yana-bele deel vait de klokpuls zo bij elkaar te zoeken dat ll/f konstant is, Voor een 220 W50 Hz-motor bedraagt deze konstanta 220 / 50 ^ 4,4. Ais u echter aan. het rekeneń slaai. dan ziet u dat er bij deze scha-keling eigenlijk wetnig van klopt, maar dat heeft uiteraard