CCF20110112003 (2)

r

Martin Heidegger

WSPÓŁCZESNOSC

co:

nia

/ch

/ka

:aia

jod

3gii

/ko

/aż

ayt

-vę,

aiu

dzi

val

się

/m

wą

już

’g°

do

że

ąc,

^rcie

>gii

3SU

go.

est

cki

:ia"

na,

Daseiri

Heidegger w Byciu i czasie pisał: „Istota Dasein leży w jego egzystencji", w innym miejscu „Dasein to byt, który w swym byciu do tego bycia rozumiejąco się odnosi." Dasein byłby w tym rozumieniu, specyficznie ludzkim sposobem bycia-w-świecie, bycia-tu-oto. Dasein rzuca projekty w świat i to rzucenie miedzy byty jest specyficznie ludzką formą wchodzenia w świat. Dasein - rozumiejąca egzystencja odnosi się do samej siebie, na tym polega jej sposób bycia. Człowiek rzucony w świat, między byty, musi się do nich jakoś odnosić; odniesienie to rzucenie projektu swoich możliwości, to rozumienie, że jest się między innymi. Dasein rozumiejąc rzucenie między inne byty, jest otwarte na świat, pojawia się tu zdolność, którą filozof nazywa Befindlichkeit - nastrojeniem. Jaki jest powszechny sposób bycia? - według Heideggera, jest to „bycie potoczne" czy „bycie codzienne". Jednak, gdy człowiek jest świadomy rzucenia w świat, jest świadomy swojego bycia, gdy jest otwarty na inne byty w świecie, to przechodzi z „bycia potocznego" w „bycie autentyczne".

Mówiąc inaczej, pytanie o bycie, szukanie sensu bycia jest już pewnym sposobem bycia tego, kto pyta. Co to znaczy dla pytającego pytać o własne bycie? To przecież wysiłek zrozumienia siebie samego, w jaki sposób jest sam pytający. Heidegger pisał: „Ten byt, którym (...) jesteśmy my sami i który między innymi ma bytową możliwość pytania, ujmujemy terminologicznie jako Dasein". Zapytajmy jeszcze raz, co jest istotą bytu zwanego Dasein? Dla niemieckiego filozofa Dasein jest wyróżnionym bytem, bo ma możliwość pytania o bycie, i istotą tego bytu, którym jest każdy z nas, jest takie lub inne rozumienie bycia.

Co znaczy rozumieć bycie? Nie chodzi tu o operacje pojęciami, o zawiłości terminologiczne tej czy innej wiedzy. Stolarz układając podłogę nie musi znać struktury drewna, on „rozumie", jak położyć podłogę, on umożliwia, by coś zaistniało, dzięki jego „rozumieniu" stanie się „jawna" podłoga. Podobnie jest z Dasein, gdy odnosi się do tego, co jest, czy działając, robiąc coś, ale także pisząc coś, mówiąc coś ujawnia to „coś", to „co jest". Na czym polega więc bycie Dasein? Bycie Dasein to ujawnianie bycia.

Jaka jest oznaka, że nastąpiło przejście do „egzystencji autentycznej"? Heidegger mówi o potrzebie zatroskania, istotne jest tu słowo Sorge (troska). Można troskać się zarówno o napotkane byty, jak i o własne bycie. Jak się pojawia troska? Jest ona odpowiedzią na poczucie trwogi (Angst). Trzeba tu od razu stwierdzić, że w filozofii Heideggera trwoga nie jest strachem, filozof wyraźnie odróżnia te pojęcia. Strach ma bowiem konkretny przedmiot, którego w swoim byciu się boję, natomiast trwoga odkrywa przede mną nicość, w trwodze staję przed nicością i to właśnie w obliczu nicości jestem w stanie rozumieć bycie. Człowiek wobec nicości zaczyna troszczyć się o własne bycie, o skończoność swego Dasein. Nastrój trwogi wyrywa ludzkie bycie-przytomne Dasein z codzienności jego bycia.

363