CCF20110112006 (2)

WSPÓŁCZESNOŚĆ

Martin Heidegger

Filozofia Heideggera pokazała, że człowiek nie może zapomnieć pytania - czym jest bycie, bo jest to jego sposób bycia.

Źródła

Źródła myśli Heideggera można łączyć z jego nauczycielami, ale tylko do okresu, gdy sam tworzył podwaliny swojej filozofii. Oczywiście krytycznie czytał fenomenologię Husserla. Skupiał się jednak na dziele Badania logiczne i czynił to ku niezadowoleniu twórcy fenomenologii, który uważał, że w dalszych swoich pracach wiele rzeczy ukazał lepiej. Nauczycielem Heideggera był Rickert, przedstawiciel tzw. szkoły badeńskiej zwolenników Kanta. W pierwszym okresie filozofowania, podążając śladem Kanta, skupiał się na poszukiwaniu warunków rozumienia przedmiotów (w 1929 r. napisał pracę Kant a problem metafizyki). Autor zadaje pytanie, jak w ogóle możliwe jest poznanie, które odsłania sam byt? Również w swojej wersji fenomenologii, mimo że dużo zawdzięcza Husserlowi, podążył Heidegger własną drogą. Wprawdzie pyta, podobnie jak Husserl, o warunki możliwości wszelkiej wiedzy, lecz „wiedzę" traktuje znacznie szerzej. Dla Heideggera do „wiedzy" zalicza się przedpoznawcze zachowania człowieka, jak czynności praktyczne, nastroje i inne - interesowało go pytanie o możliwość bycia w ogóle. Wśród inspiratorów myśli Heideggera podaje się także Kierkegaarda czy Pascala. Pamiętajmy, że filozof niemiecki poddał krytyce całą dotychczasową metafizykę i przypomniał wszystkim znaczenie presokratyków. Biorąc pod uwagę zainteresowania można wymienić takie jeszcze postaci, jak Nietzsche czy Leibniz, o których napisał Heidegger osobne prace. Dla niego istotni byli też poeci tacy jak Hólderlin czy R.M. Rilke, jednak zawsze trzeba pamiętać, że dla Heideggera czytać oznaczało interpretować.

Wpływ i recepcja

Kiedy piszemy o recepcji filozofii Martina Heideggera, warto przytoczyć kilka zdań Józefa Tischnera, który twierdził: „Jedno jest pewne: po Heideggerze nie można już uprawiać filozofii tak, jakby się nic nie stało. Trzeba coś pomyśleć od nowa, coś porzucić, a coś zacząć. Trzeba zrobić coś z naszym obrazem Boga, z naszą wizją człowieka, z naszą filozofią bytu, a przede wszystkim z nieszczęsnym pytaniem o sens bycia". W roku 1972 notowane było w bibliografii traktującej bezpośrednio o Heideggerze ponad 4000 pozycji.

Ogólnie filozofia Heideggera wpłynęła na szeroko rozumiany egzystencjalizm, zarówno jako inspiracja, jak i jako temat do dyskusji - z tym, że jego większy wpływ odnajdujemy w tzw. lewicowym egzystencjalizmie (można tu zaliczyć m.in. Sartre'a, ale niektórzy twierdzą, że Francuz tworzył obok filozofii Heideggera). Filozofia niemieckiego myśliciela, szczególnie fenomenologia hermeneutyczna czy jego rozumienie hermeneutyki, wpłynęła na rozwój i dyskusje właśnie w obrębie samej

366