Tablica 6.11. Właściwości millenniów optycznych stosowanych w spcklrnlhliiniclrudi IR
Materiał |
Górna granica przepuszczalności iM-mJ |
Współczynnik załamania świniła n |
Rozpuszczalni w H2() Ig/100 cm’) |
Kwarc (Si02) |
4,5 |
1,45 przy 1,0 pan |
0 |
Sztuczny szafir (Al203) |
6,5 |
1,76 przy 1,0 pan |
0 |
Fluorek magnezu (MgF2) |
7,5 |
1,38 przy 3,3 pm |
0,0076 |
Fluorek litu (LiF) |
8 |
1,38 przy 2,0 pm |
0,27 |
Fluorek wapnia (CaF2) |
11 |
1,42 przy 2,0 pm |
0,0017 |
Chlorek sodu (NaCl) |
22 |
1,5 przy 9,0 pm |
35,7 |
Chlorek potasu (KC1) |
26 |
1,46 przy 10 pm |
34,7 |
Bromek potasu (KBr) |
33 |
1,53 przy 10 pm |
54 |
Jodek potasu (KI) |
35 |
2,23 przy 0,67 pm |
127 |
Chlorek srebra (AgCl) |
25 |
1,98 przy 10 pm |
0 |
Bromek srebra (AgBr) |
35 |
2,23 przy 0,67 pm |
0 |
German (Ge) |
23 |
4,00 przy 2 pm |
0 |
Bromek cezu (CsBr) |
42 |
1,66 przy 10 pm |
124 |
Trójtlenek arsenu (As203) |
13 |
2,40 przy 3,3 pm |
0 |
Jodek cezu (Csl) |
55 |
1,74 przy 10 pm |
44 |
KRS-5 (TlBr-TlI) |
40 |
2,37 przy 10 pm |
0,05 |
KRS-6 (TlCl-TIBr) |
30 |
2,18 przy 10 pm |
0,32 |
przepuszczają promieniowanie IR tylko w nieznacznym stopniu. Najczęściej używanya materiałami do wyrobu pryzmatów i okienek w kuwetach są kryształy jonowe, takie |m np. NaCl. Przykłady materiałów optycznych stosowanych w technikach IR przedstawił m w tabl. 6.11. Większość z tych materiałów jest uzyskiwana w postaci sztucznie hodow nych kryształów. Ujemne cechy tych materiałów to wrażliwość na wilgoć i porysowani' Większość z nich jest dobrze rozpuszczalna w wodzie i łatwo matowieje, dlatego zadu dzi konieczność umieszczania elementów optycznych aparatu w specjalnych pojemnikw i klimatyzowanych o temperaturze nieco wyższej od temperatury otoczenia.
Gazy
Gazy można badać w tzw. kuwetach gazowych. Rozróżniamy dwa typy takich ku wet: szklane i metalowe. Szklane kuwety gazowe są to cylindry o trzech standardowy* I długościach drogi optycznej: 2 cm, 5 cm i 10 cm. Okienka są wykonane z materialni' przepuszczalnych dla promieniowania IR. Kuwety metalowe są to rury zakończone okien kami przepuszczającymi promieniowanie podczerwone. Zwykle są to kuwety z przedlli żoną drogą optyczną zaopatrzone w elementy optyczne, które umożliwiają wielokrotni odbicie wiązki promieniowania i w ten sposób wiązka wielokrotnie przechodzi pr/i próbkę. Pozwala to na badanie próbek gazowych o małym stężeniu analitu. Schemat In kiej kuwety przedstawiono na rys. 6.41. Maksymalne długości drogi optycznej dla togi typu kuwet wynoszą 1 m, 10 m i 40 m. Kuwety z przedłużoną drogą optyczną shi/n m.in. do badania zanieczyszczeń powietrza i są częścią składową spektrofotometrów tli przygotowanych do tego typu analiz. W handlu znajduje się duża grupa małych i Id kich (ok. 15 kg), przenośnych spektrofotometrów, które pozwalają na oznaczenia widu związków organicznych w powietrzu.
1'ióbki ciekłe są badane w specjalnych kuwetach, które składają się z dwóch okie-| |n /o/.roczystych w zakresie podczerwieni, rozdzielonych wkładkami o odpowiedniej liiliiifici, Używane są kuwety zmontowane na stałe i kuwety rozbierane oraz kuwety h |uilowaną grubością warstwy absorpcyjnej. Grubość warstwy absorpcyjnej roztwo-> waha się od 0,01 mm do 2,0 mm i zależy od molowego współczynnika absorpcji i rozpuszczalnika. Zarówno próbki ciekłe, jak i ciała stałe bada się w postaci i i worów. Ważną sprawą jest wybór odpowiedniego rozpuszczalnika, który powinien "ln >■ rozpuszczać badaną próbkę i wykazywać małą absorpcję w zakresie absorpcji liki Rozpuszczalnik nie może niszczyć okienek wykonanych z kryształów jonowych. ■ ilu stosowanymi rozpuszczalnikami są tetrachlorek węgla (w zakresie 4000-1000 m '(i disiarczek węgla (w zakresie 1300-600 cm-1). Widma własne tych rozpuszczal-itlukw przedstawiono na rys. 6.42 i 6.43.
A [ąm]
v[cm 1]
Rys. 6.42. Widmo IR tetrachlorku węgla