W tablicy widoczna jest wada metody mechanicznej, a mianowicie skrócenie ,szeregu obserwacji o wartości skrajnej. Zaletą natomiast jest zdecydowanie prostota obliczeń i możliwość wykrycia metodą „wzrokową” tendencji zmian zjawiska.
W naszym przypadku, na podstawie analizy wzrokowej ostatniej kolumny, możemy stwierdzić, że liczba wypłaconych odszkodowań, wykazuje tendencję wzrostową.
Jest to widoczne również na wykresie (kolor granatowy - wartości empiryczne, zielony -średnie 3 okresowe, żółty średnie 4 okresowe).
ZADANIE 9
Poniższe tabela przedstawia kwartalne dochody ( w $ ) z akcji akcjonariuszy koncernu Coca-Cola w latach 1995-1996. Ustalić, czy wysokość uzyskiwanej dywidendy wykazuje zmiany sezonowe. Ocenić względne i bezwzględne poziomy wahań sezonowych i zinterpretować je.
lata kwartał |
I |
II |
III |
IV |
1995 |
0,26 |
0,36 |
0,46 |
0,26 |
1996 |
0,32 |
0,42 |
0,52 |
0,34 |
1997 |
0,35 |
0,47 |
0,59 |
0,36 |
1998 |
0,38 |
0,51 |
0,66 |
0,38 |
1999 |
0,43 |
0,57 |
0,75 |
0,48 |
Kozwiązunic
Sezonowość jest swoistą nierównomiernością, którą charakteryzują się szeregi czasowe, polegającą na występowaniu cyklicznych odchyleń, powtarzających się w tych samych jednostkach kalendarzowych, jeśli zostanie zachowana określona długość cyklu podstawowego (np. rok, miesiąc\tydzień).
Ustalamy sezonowość za pomocą względnych i absolutnych mierników wahań.
Najprostszym sposobem wyodrębnienia wahań sezonowych jest metoda oparta na średnich jednoimiennych podokresów. Wskaźniki sezonowość mają wtedy postać:
i=l
gdzie:
Sj - wskaźnik sezonowości dla i-tego podokresu
y, - średnia arytmetyczna empirycznych wielkości zjawisk w jednoimiennych podokresach
d - liczba podokresów (np. 4 dla kwartałów, 12 dla miesięcy)
Suma wskaźników sezonowości S-, powinna być równa liczbie podokresów, czyli:
d
SS: =d
i=i
Wtedy wskaźniki Si nazywamy oczyszczonymi wskaźnikami sezonowości, a w przypadku, gdy relacja równości nie jest spełniona, wskaźniki noszą miano surowych wskaźników sezonowości.
Wskaźniki surowe poddawane są tzw. oczyszczaniu przez wprowadzenie poprawki korygującej postaci:
k =