CCF20111005010

22

22

jest prawie w całości. Urywa się on w połowie zdania, jednakże na tabliczce umieszczone jest początkowe słowo tekstu, który znajdował sią na następnej, nie znanej nam tabliczce¹ . Tabliczka CBM 13632+13647 jest duplikatem tabliczki CBM 8284; Tekst duplikatu jest częściowo zniszczony. Tabliczka CBM 8326 również zawiera po dwie kolumny sumeryjskiego tekstu po obu stronach, przy czym kol. IV jest prawie całkowicie zniszczona, Wszystkie te tabliczki, jak już zaznaczono, pochodzą z Nippur². Są one krótkimi wyciągami sporządzonymi dla celów pisarskich³. To samo można powiedzieć o tabliczce TCI XV, 34-AO 5473, zawierającej prolog Kodeksu. Pochodzenie jej nie jest znane.

Fragmenty zidentyfikowane przez Steele’a i Kramera (znaleziono je w Nippur w tym samym czasie, co tabliczki opublikowane przez Lutza) są częściami tabliczki o wymiarach 23x28 cm., na której rzekomo miał się znajdować pełny tekst Kodeksu Lipit--Isztara. Zawierała ona prawdopodobnie po dziesięć kolumn tekstu po obu stronach, tj. około 1200 wierszy⁴.

*81

Forma pisma wskazuje, że wszystkie te tabliczki i fragmenty tabliczek pochodzą z pierwszej połowy II tysiąclecia p.n.e.⁵

Mały fragment I=N 1791*pozostaje w związku z górną częścią tabliczki UM 29-16-55+UM 29-16-249. Fragment J=CBS 2158 - to bardzo uszkodzona część tabliczki 3—kolumnowej, która zawierała ok. 1/4 części normatywnej oraz epilog Kodeksu Lipit-Isztara, zaś fragment K=N 3320* jest małym odłamkiem tabliczki 2-kolumno-wej, zawierającej przepisy z końcowej części tegoż kodeksu.

Fragment UM 55-21-71 jest odłamkiem tabliczki 3—kolumnowej.

Na podstawie zachowanych urywków oraz tzw. "Hymnu do Lipit—

—Isztarą" można zrekonstruować około 400 wierszy, tj. przypuszczalnie około 1/3 części tekstu Kodeksu Lipit—Isztara (wstęp — ok. 80 w., przepisy prawne- ok. 262 w., epilog - ok. 60 w.). Przepisy prawne zostały podzielone przez Steele’a na 38 artykułów. Zgodnie z tym podziałem tabliczki opublikowane przez Lutza zawierają art. 8-19 i 24-29, fragmenty tabliczki opublikowane przez

Steele’a - art. 1-7, 20-23 i 30-38^{6 7}, zaś fragmenty opublikowane przez Civila - art. 28, 30, 31 i 33. Zachowane przepisy pochodzą z drugiej połowy Kodeksu; nie wszystkie zachowały się w stanie umożliwiającym ich zrozumienie⁸ . Dzielą je częstokroć dość znaczne luki. Według obliczeń Steele’a część normatywna Kodeksu lipit-Isztara obejmowała około 100 artykułów (ok. 1000 wierszy tekstu), a więc była znacznie krótsza od części normatywnej Kodeksu Ilammurabiego. Jednakże- nie jest pozbawione podstaw przypuszczenie, że normy prawne lipit-Isztara mogły być spisane na innych jeszcze tabliczkach, które uległy zniszczeniu lub dotychczas nie zostały znalezione⁹.

II. lipit-Isztar i chronologia jego panowania

lipit-Isztar był ostatnim, czwartym z kolei, następcą zacho— dniosemiekiego zdobywcy, Iszbi-erry z Mari, który około 1959 r. p.n.e. usadowił się na tronie w Isin, opanował miasta Nippur,

Ur, Uruk oraz Eridu i obok władcy Larsy, Naplanuma, swego współzawodnika w walce o hegemonię, odgrywał ważną rolę polityczną¹⁰. Istnieją podstawy do przypuszczenia, że ojciec Lipit-Isztara, Iszme-Dagan, opublikował także jakiś zbiór praw¹¹, Siostra Lipit-Isztara, Eannatuma, arcykapłanka boga Nannara, patronowała najważniejszym pracom przy odbudowie miasta Ur, zniszczonego przez Elamitów ¹².

0 panowaniu Lipit-Isztara, które przypada w przybliżeniu na lata 1875-1865 p.n.e.⁸, nie mamy żadnych innych wiadomości prócz

1

/lO

A. Ungnad, op.cit., s. 187; G.B.Driver i J.C.Miles, op.cit., I, s. 12.

2

A.Ungnad,loc.cit.; G.B.Driver i J.C.Miles, loc.cit. i s. 15.

3

S.N.Kramer, loc.cit.

4

¹S.N.Kramer, loc.cit.; G.B.Driver, J.C.Miles, op.cit., I, s. 16; M.San Nicolo, SDHI XV, s. 26.

5

A.Ungnad, op.cit., s. 186; S.N.Kramer, loc.cit.

6

M.San Nicoló, SDHI XVI, ś. 432; E.Szlechter, Iura III, s.

247; G.Boyer i E.Szlechter, RIDA 111/1956, s. 53. Odmienną numerację zastosował w swoim przekładzie Kodeksu Lipit-Isztora E. Szlechter. Patrz RIDA IV/1957, s. 75. uw. 7 i RA LI, s. 59, uw, 3.

7

²⁹ S.N.Kramer, loc.cit.; V,Korośec, Iura V, s. 367.

8

H.Schmokel, op.cit., s. 74; A.Scharff i A.Moortgat, Agypten und Vorderasien im Altertum, s. 492. Wg M. San Nicoló, SDHI XV, s. 26 - ok. 1868-1857 r. p.n.e.; SDHI XVI, s. 432 - ok. 1885--1875 r. p.n.e.; wg G.R.Drivera i J.C.Milesa, op.cit., I, s. 15 i II, s. 306 - ok. 2217-2207 r. p.n.e.; wg V.Korośeca, Iura V, s. 367 - ok. 1850-1840 r. p.n.e.; wg. E.Szlechtera, RA LI, s. 59 -ok. 1873-1863 r. p.n.e.: G.Cardascia (patrz R.Monier, G.Cardascia i J.Imbert, op.cit., 31; podaje jako daty krańcowe ok. 1885-1875 r. p.n.e.

9

G.R.Driver i J.C.Miles, op.cit., I, s. 16.'

10

H.Schm6kel, Geschichte des alten Vorderasiens, s. 73-74; B. Meissner, Orient. Litteraturzeitung 1917, s. 140 i nast.; M.San Nicoló SDHI XV, s. 26-27.

11

A.Palkenstein, Orientalia 19, s. 103, uw. 1; J.Klima, AOr XIX, 1-2, s. 52, uw. 128.

12

S.N.Kramer, Scientific American 197, nr 4/1957, s. 81.