CCF20110308107

O. ^IgilUIIICIlUt KICI OWćlllItl 1 £ai£<lU£dlll<l UCAJJICC/.CIIMWCIII WCWIH* II /.I iy 111

-    deklaracja eliminacji zagrożeń jest niewykonalna, nierealna;

-    sformułowania typu: „odpowiednie oszacowanie”, „umiejętne wykorzystanie” powodują brak jasności, precyzji, wymiemości i obserwowalności celów; pojęcia typu „ochrona” lub „promocja” określają funkcje i zadania, a nie cele;

-    jedenaście celów głównych, strategicznych to zbyt dużo w kontekście logicznym i organizatorskim;

-    słusznie postulowanemu przełożeniu wskazanych celów na zadania i działania nie towarzyszy choćby ogólne określenie ich treści, zasad, norm czy standardów realizacji. Wprowadza to groźną dowolność wyboru treści, form, środków na poziomie operacyjno-taktycznym, „ogólnie zgodnych” ze wskazanymi celami strategicznymi;

-    zastosowana formula dekompozycji celów: „I nadrzędny - 11 głównych -brak celów i zadań niższego rzędu” nic wytrzymuje porównania z ujęciem np. amerykańskiego przeglądu strategicznego: „1 cel ogólny - 5 celów-misji - 14 celów uszczegółowionych - 43 cele właściwe, skonkretyzowane”. Rzutuje to na możność i poprawność realizacji dalszych prac projektowo-planistycznych i wykonawczych;

-    bardzo ogólnikowe, zawężone ujęcie kwestii narodowej, ponad- i pozapaństwowej, kosztem ograniczenia wyłącznie do obywateli polskich.

Lista uwag jest dość długa, ale i tak cieszy właściwy kierunek trendu - coraz lepsza konstrukcja Strategii, coraz poprawniejsze w niej zapisy. Czy jednak tempo naszego „dojrzewania” nic jest za wolne?

Z kolei nowszy dokument, Strategia obronności RP z 2009 roku stanowi:

„2.2. Do głównych celów strategicznych Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie

obronności należą:

zapewnienie niepodległości i suwerenności Rzeczypospolitej Polskiej, jej integralności i nienaruszalności granic;

-    obrona i ochrona wszystkich obywateli Rzeczypospolitej Polskiej;

-    tworzenie warunków do zapewnienia ciągłości realizacji zadań przez organy administracji publicznej oraz inne pomioty właściwe w obszarze bezpieczeństwa narodowego, w tym odpowiedzialne za funkcjonowanie gospodarki i innych obszarów istotnych dla życia i bezpieczeństwa obywateli;

tworzenie warunków do podwyższania zdolności obronnych państwa, jak też zapewnienie gotowości do realizacji obrony w układzie narodowym i sojuszniczym; rozwijanie partnerskiej współpracy wojskowej z innymi państwami, zwłaszcza sąsiednimi;

realizacja zobowiązań wynikających z członkostwa Polski w NATO i Unii Europejskiej;

zaangażowanie w międzynarodowe operacje reagowania kryzysowego, prowadzone w pierwszej kolejności przez NATO i UE, a także przez ONZ czy w ramach doraźnych koalicji”.

Cieszy sam fakt sformułowania strategii domeny (sektorowej) nawet po tak długiej zwłoce wobec pierwszych zapowiedzi w dokumencie nadrzędnym - Strategii bezpieczeństwa narodowego z 2003 roku. Cieszy tym bardziej, że dotyczy obszaru żywotnie ważnego, o fundamentalnym znaczeniu dla samego bytu państwa, a także dlatego, że jako strategia główna sektora (domeny) pozwala na projektowanie działań z zakresu obronności wc wszystkich subdomenach (w tym bezpieczeństwa wewnętrznego), we wszystkich służbach, instytucjach, na kolejnych, niższych poziomach, pozwala na uporządkowane konstruowanie i wdrażanie systemowych rozwiązań w sferze kierowniczej i wykonawczej. Również w odniesieniu do tego dokumentu można zgłosić liczne uwagi, wskazać niedoskonałości i błędy. Im więcej i szybciej ich wszyscy wskażemy, tym prędzej będziemy w stanie poprawić naszą strategię łub obmyślić ją i wdrożyć w nowym, lepszym kształcie. Uwagi będące rezultatem analizy tego dokumentu mogą też pomóc konstruktorom innych strategii, w tym strategii bezpieczeństwa wewnętrznego.

Również w postanowieniach Strategii obronności RP cele są sformułowane nieostro, niewymiernie i nieobscrwowalnie (typu: tworzenie, rozwijanie). Są również deklaracje niewykonalne, nierealne (tj. „zapewnić”), sformułowane językiem bliższym wizji i misji niż celom. Także w tym dokumencie społeczny przedmiot troski (tu już określony) zredukowano do obywateli RR Sfera obronności ukonstytuowana jest specyfiką zakresu rozpatrywanych zagrożeń i szans (agresja zbrojna, uderzenia, ataki orężne) oraz adekwatną specyfiką głównych działań własnych podmiotu - obrona w różnych jej formach, skalach, rodzajach i sposobach, z zastosowaniem różnych sił, środków, narzędzi i zasobów. O obronie mówimy wszak w kontekście ataku²⁷⁰. Czy zapisy naszej Strategii wskazują odbiorcom konkretne i wymierne cele lak rozumianej aktywności państwa w warunkach agresji? Czy określają przyjęte przez autorów stany końcowe, standardy ich osiągania i stałości realizacji? Czy my, obywatele, poznajemy dzięki temu dokumentowi przyjęte w naszym imieniu i za nasze pieniądze ustalenia dotyczące warunków ewentualnej agresji i obrony przed nią? Czy poznajemy nasze wspólne przecież cele w sytuacji najważniejszej - podczas wojny? To oczywiste, że zapis o charakterze doktrynalnym nie precyzuje wielu kwestii ani nic ujawnia szczegółów, ale główne ramy, kierunki, normy, zasady powinien określać.

Autorska propozycja ogólnych²⁷¹ celów strategicznych w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego została ujęta poniżej w formie jakościowo-ilościowej identyfikacji osiągalnego stanu pożądanego, pochodnego postulowanej wcześniej wizji. Można zaproponować kontynuację postgnostycznej formuły odczytu: „Minęło... lat, jest rok... (przyjęta perspektywa czasowa; u nas 5-15 lat), jaki stan bezpieczeństwa wewnętrznego oraz ■ⁿ Zob. klasyfikację działań w sfcr/c bezpieczeństwa generującą trzy typy działań wyróżnionych ze względu na cci (charakter): ochrona, obrona, kształtowanie (schemat sześcianu bezpieczeństwa). Klasyfikacja taka, postulowana m.in. w pracach Katedry Strategii AON od 10 lat. stopniowo i powoli się upowszechnia (zob. np. nowsze publikacje S. Kozicja, w których obok obronności wprowadza on sferę ochrony. Upowszechnienie i docenienie priorytetowej rangi kolejnego typu działań - kształtowania jest kwestią bliskiej perspektywy.

^1,1 Sformułowanie zbiom celów skonkretyzowanych lub sytuacyjnych jest możliwe - co oczywiste - jako rczul-lat szeroko zakrojonych, wieloaspektowych studiów i badań, analiz i prognoz zewnętrznych i wewnętrznych, prowadzonych w ramach narodowego systemu przeglądów strategicznych oraz udziału w podobnych przedsięwzięciach międzynarodowych, w tym unijnych i sojuszniczych.