CCF20110310035

Przewody służące do połączenia uziomu fundamentowego z główną szyną uziemiającą lub zaciskiem uziemiającym (przewody uziemiające) powinny być wprowadzone do wnętrza pomieszczenia. Od miejsca wyjścia z podłogi lub ściany do pomieszczenia, powinny mieć długość co najmniej 150 cm. W miejscu wyprowadzenia ze ściany lub podłogi powinny być one dodatkowo chronione przed korozją mimo, że dopuszcza się wykonywanie ich wyłącznie ze stali ocynkowanej.

Zaleca się specjalne znakowanie przewodów uziemiających w czasie fazy budowlanej (np. przez założenie izolacji lub oznakowań barwnych), aby uchronić je przed zniszczeniem w czasie wykonywania budynku. Ilość przewodów uziemiających zależy od przeznaczenia uziomu fundamentowego.

Elementy uziomów zatopionych w betonie mogą być łączone złączkami śrubowymi lub przez spawanie lub zgrzewanie. Jeżeli fundament, w którym jest układany uziom ma szczelinę dylatacyjną to końce uziomu dochodzącego do szczeliny należy wyprowadzić ze ściany do wnętrza budynku i połączyć je elastycznymi mostkami dylatacyjnymi. Mostek dylatacyjny powinien znajdować się w miejscu dostępnym dla kontroli. Wykonanie takiego mostka na zewnątrz budynku jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy umieszczenie jego wewnątrz budynku napotyka na duże trudności. Wyprowadzone ze ściany (betonu) końce uziomu oraz mostek dylatacyjny należy zabezpieczyć przed korozją przez pokrycie powłokami antykorozyjnymi, np. takimi jak się stosuje przy poprowadzeniu przewodu uziomowego do gruntu.

Uziom fundamentowy w fundamencie zbrojonym wykonuje się umieszczając płaskownik w najniższej warstwie zbrojenia. Należy przymocować go drutem wiązałkowym do zbrojenia w odstępach co około 2 m. Podobnie jak w fundamencie nieuzbrojonym, należy zapewnić dokładne „otulenie” uziomu warstwą betonu.

Rezystancja uziemienia z wykorzystaniem uziomów fundamentowych jest na ogół niewielka i rzadko przekracza wartość 10 £2.

68

Podręcznik

9. INSTALACJE UZIEMIAJĄCE WYSOKIEGO NAPIĘCIA

9.1.    Uziemienia w instalacjach i liniach wysokiego napięcia

Uziemienia (instalacje uziemiające) w obiektach elektroenergetycznych wysokiego napięcia (o napięciu wyższym od 1 kV) pełnią ważną rolę w:

•    ochronie przeciwporażeniowej (uziemienia ochronne),

•    zapewnieniu poprawnej pracy sieci, instalacji i urządzeń (uziemienia funkcjonalne),

•    ochronie odgromowej (uziemienia odgromowe).

W instalacjach elektroenergetycznych wysokiego napięcia (stacjach, elektrowniach, fabrykach, zakładach przemysłowych lub innych obiektach przemysłowych, rolniczych, handlowych i publicznych) wymagane jest stosowanie uziemień ochronnych, funkcjonalnych i odgromowych. Dla wszystkich tych celów wykonuje się z zasady jeden wspólny uziom. Wyjątkiem od tej zasady są przypadki, w których dla eliminacji zagrożeń przy doziemieniach w instalacji wysokiego napięcia może wystąpić zagrożenie porażeniowe lub zagrożenie izolacji w sieciach niskiego napięcia, trzeba wykonać oddzielne uziemienie punktów neutralnych uzwojeń niskiego napięcia transformatorów zasilających te sieci (patrz p.8.1 i 8.2).

W elektroenergetycznych liniach napowietrznych wysokiego napięcia inoże być wymagane wykonanie uziemień dla ochrony przeciwporażeniowej i ochrony odgromowej. Wymaganie zastosowania uziemień ochronnych normy uzależniają od prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia porażeniowego (patrz 9.4.3) a wymaganie zastosowania uziemień odgromowych dotyczy linii o napięciu 110 kV i wyższym. Dla instalacji uziemiającej ochrony przeciwporażeniowej i ochrony odgromowej z zasady wykonuje się wspólny uziom.

Uziom instalacji elektroenergetycznej wysokiego napięcia wykonany dla celów ochrony przeciwporażeniowej spełnia wymagania stawiane uziemieniom funkcjonalnym wysokiego napięcia. Dlatego uziomy te projektuje się jedynie przy uwzględnieniu kryteriów ochrony przeciwporażeniowej.

Uziom instalacji lub linii napowietrznej wysokiego napięcia wykorzystywany dla ochrony przeciwporażeniowej może nie spełniać wymagań stawianych ochronie odgromowej. Dlatego przy projektowaniu takich uziomów należy uwzględniać wymagania zarówno ochrony przeciwporażeniowej jak i odgromowej.

Ponieważ niniejsze opracowanie nie dotyczy ochrony odgromowej, poniżej podane zostaną zasady projektowania uziemień ochronnych.

9.2.    Rola uziemień w ochronie przeciwporażeniowej w obiektach wysokiego napięcia

Norma PN-E-05115 [N-3] nakazuje dla ochrony przy dotyku pośrednim w urządzeniach wysokiego napięcia stosować uziemienie ochronne. W ww. dokumencie napisano, że na terenach instalacji elektroenergetycznych z uziomem należy łączyć wszystkie części przewodzące dostępne; w przypadkach

69

Zeszyt 12