CCF20110310049

rozdzielni (stacji) należy wykonać protokół stwierdzający, że spełnione zostały wszystkie wymagania niniejszego dokumentu”.

Pomiary skuteczności uziemień, w zależności od funkcji spełnianych przez te uziemienia i zakresu zastosowania środków uzupełniających mogą obejmować:

•    pomiar rezystancji (impedancji) uziemienia R_E,

•    pomiar napięcia uziomowego Ue,

•    pomiary napięć dotykowych U_Sx,

•    pomiary napięć dotykowych rażeniowych U_T.

W zasadzie środki ochrony przed dotykiem pośrednim powinny być oceniane na podstawie pomiarów napięć dotykowych rażeniowych U_T (czasem napięć dotykowych). Taka ocena wymaga wykonania pomiarów na wielu stanowiskach. Jest więc ona pracochłonna i kosztowna. Dlatego napięcia U_T powinny być zawsze mierzone w ramach badań odbiorczych ale dopuszcza się w pewnych przypadkach oceniać je w ramach badań okresowych ochrony przy dotyku pośrednim na podstawie pomierzonej wartości R_E lub U_E. Pomiary rezystancji R_E mogą być bezpośrednio podstawą oceny ochrony, podstawą obliczenia napięć U_E, U_ST lub U_T, mogą też być wymagane do sprawdzenia skuteczności innej, niż ochrona przeciwporażeniowa, funkcji uziemienia.

Powyższe stwierdzenia wynikają z kryteriów skuteczności ochrony przeciwporażeniowej zapisanych w normach PN-E-05115 [N-3] i PN-EN-50341 [N-4] oraz z zapisów normy PN-E-05115 dotyczących szczegółów badań zamieszczonych w załączniku P. W załączniku tym stwierdzono, że dla każdej instalacji, znajdującej się na zewnątrz terenu objętego zespoloną instalacją uziemiającą należy obliczać lub systematycznie mierzyć napięcie i rezystancję uziomu. Sprawdzanie napięcia dotykowego rażeniowego, jeżeli jest to konieczne, należy dokonać na drodze pomiarów lub obliczeń. Nie jest konieczne sprawdzanie rezystancji uziemienia i napięcia uziomowego wewnątrz zespolonej instalacji uziemiającej, ponieważ wystarczający jest podstawowy projekt instalacji uziemiającej.

10.2. Terminy badań

Badania odbiorcze (oględziny i próby) powinny być przeprowadzone w czasie lub po wykonaniu obiektu elektroenergetycznego lecz przed oddaniem go do eksploatacji.

Czasookresy badania eksploatacyjnych obiektu budowlanego, w tym obiektów elektroenergetycznych są podane w art. 62.1 „Prawa budowlanego” [A-l]. Zapisano w nim, że „Obiekt powinny być w czasie ich użytkowania poddane przez właściciela lub zarządcę:

1)    okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającym na sprawdzeniu

stanu technicznego;

a) elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu,.....

2)    okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegające na sprawdzeniu

stanu obiektu budowlanego, .....; kontrolą tą powinno być objęte również

98

Podręcznik

badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń,....”.

Tak więc badania instalacji uziemiających stacji i linii wysokiego napięcia należy wykonywać nie rzadziej niż co 5 lat oraz po wykonaniu prac remontowych, konserwacyjnych itp. Rzeczywiste czasookresy badań instalacji uziemiających, w warunkach ich eksploatacji, powinny być zapisane w instrukcjach eksploatacji stacji i linii.

10.3.    Dokumentacja wyników badań

Protokół z badań odbiorczych lub okresowych powinien zawierać informacje, które pozwolą powtórzyć badania, wyniki badań oraz wyniki oceny badań i wypływające z nich wnioski a także dane identyfikacyjne osób, które wykonywały badania. Powinny to być informacje i dane dotyczące:

•    rodzaju i zakresu badań,

•    lokalizacji obiektu, w którym przeprowadzono badania ( adres, nazwa),

•    oznaczenia instalacji, którą badano,

•    zakresu wykonanych oględzin,

•    zastosowanych metod i przyrządów pomiarowych, vzastosowanych kryteriów oceny wyników pomiarów,

•    sposobu wykonywania obliczeń niezbędnych dla otrzymania z wyników pomiarów wartości końcowych służących do porównania z wartościami dopuszczalnymi,

•    daty i warunków wykonywanych pomiarów,

•    wyników pomiarów (najczęściej zestawionych w tabeli),

•    oceny wyników oględzin,

•    oceny wyników pomiarów,

•    wniosków wypływających z oceny wyników oględzin, pomiarów i prób,

•    dane osobowe i dane identyfikacyjne uprawnień osób wykonujących pomiary, oględziny,

•    oceny i wnioski oraz podpisy.

Informacje jakie powinien zawierać protokół mogą być rozszerzone lub skrócone w zależności od tego co jest badane i co jest niezbędne aby uzyskać pełen obraz przeprowadzonych badań i obliczeń. W protokóle można też zamieścić dodatkowe informacje ułatwiające eksploatację badanego obiektu, np. datę następnych badań okresowych.

10.4.    Pomiary rezystancji uziemień 10.4.1. Zasady wykonywania pomiarów

W celu zmierzenia rezystancji uziemienia R_EM niezbędne jest wykonanie jednocześnie dwóch obwodów:

•    obwodu wmuszania prądu uziomowego I_Em,

•    obwodu pomiaru napięcia uziomowego U_EM.

99

Zeszyt 12