CCF20110330050

48

•;j 3*51?»

„u

m;

m-i

• 1

łHVl«‘vV.

mu

HO^lLM •

-Vi;^:!

^:

i &'

;ł ‘

8

e:,:.

i?!3' '■

f#: J

£§T

;}V'^:

Rys. 3.6. Podawanie próbek przez okienko z zamknięciem obrotowym Źródło: materiały firmy ASAP — wyposażenie laboratorium'sensorycznego.

1$?;;.? : }v‘ 1

1 i\^i •!. ■

wami powinny być umieszczone wywietrzniki z wewnętrznym, osobnym dla każdego boksu systemem wentylacji. Syfony w odpływie zlewu tylko częściowo zapobiegają przedostawaniu się z rur kanalizacyjnych niepożądanych zapachów. Indywidualny system wentylacyjny każdego boksu jest rozwiązaniem drogim, ale niezbędnym dla poprawnej, wolnej od obcych zapachów' oceny zapachu badanych próbek. Każdy boks powinien być wyposażony w system barwnego oświetlenia dla maskowania różnic barw ocenianych produktów (jeśli ocenie podlegają zapach i smak próbek). Na zewnątrz boksu instalowane są lampki sygnalizujące zakończenie badania próbki lub zestawu próbek i gotowość do następnej oceny. Okienka, przez które podaje się próbki, powinny być tak skonstruowane, aby oceniając} ie mogli zajrzeć do pomieszczenia, z którego podawane są próbki. Wskazane jest, aby nie mieli żadnegc kontaktu z osobą podającą próbki. Taki kontakt (poprzez okienko) rozpras:

osobę oceniającą. Stosuje się dwa rozwiązania: gorsze to drzwiczki przesuwane do góry (zasuwa), które wymagają przeciwwagi dla zapobiegania opadaniu i nie eliminują kontaktu z osobą podającą próbki; drugim rozwiązaniem, lepszym, droższym i wymagającym więcej miejsca, ale całkowicie eliminującym kontakt z osobą badającą, są drzwiczki obrotowe (rewolwerowe). Jeśli jedna strona jest otwarta, to druga jest zamknięta (rys. 3.6). Poza tym boks powinien być oznaczony numerem ułatwiającym identyfikację Oraz lokaliza cję oceniającego. Przy planowaniu boksu należy przewidzieć miejsce dla terminalu komputera głównego.

Ważną częścią prawidłowo wyposażonego laboratorium sensorycznego jest pomieszczenie służące do przygotowania próbek. Musi ono być oddzielone od miejsca przeprowadzania ocen, powinno jednak zapewniać łatwy i szybki dostęp do każdego boksu, w celu uniknięcia zmian temperatury próbek. Zasadą jest takie usytuowanie przygotowalni, aby oceniający nie mieli możliwości oglądania sposobu przyrządzania, przygotowania i kodowania próbek.

Pomieszczenie powinno być wyposażone w automatyczną zmywarkę do naczyń, urządzenia do przechowywania żywności (chłodziarki i zamrażarki) oraz do podgrzewania i gotowania (kuchenki gazowo-ęlektryezrie, kuchenki mikrofalowe) z zainstalowanymi wentylatorami i wyciągami. Jeśli w ocenie bierze udział duża liczba oceniających, i w związku z tym nie ma możliwości umycia w krótkim czasie dużej liczby naczyń, iepiej stosować jednorazowe naczynia z tworzyw sztucznych. Wszystkie próbki podawane oceniającym powinny być oznaczone trzycyfrowymi numerami kodowymi.

Wyposażenie pracowni w komputerowy system wspomagania ocen sensorycznych jest dużym ułatwieniem w zbieraniu i przetwarzaniu danych, dzięki któremu skraca się także czas oceny, as caią pewnością jest to wyposażenie, niezbędne przy ocenach metodą profilowania smakowitości. Niestety, oprogramowanie jest dość drogie, odpowiednie pakiety kosztują bowiem ok. 20 000 USD. Wśród nich korzystnie wyróżnia się dużymi możliwościami oraz przystępną ceną (ok. 5000 USD) polski system ANALSENŚ firmy CARET z Gdańska, posiadający moduły ASPENT - przygotowania testu, LABNT i SENSNT - realizacji ocen oraz ASWDNT - opracowywania wyników.