CCF20110112004 (2)

WSPÓŁCZESNOŚĆ

Martin Heidegger

Sein-zum-Tode (bycie-ku-śmierci)

Bycie nie jest izolowane w sobie, jest ono możliwe tylko jako działanie - egzystencja ujawnia przez to swoją czasowość. Człowiek szukając rozumienia swojego bycia, dostrzega swoją skończoność. Jako istota skończona przesiąknięta jest troską o własne bycie, skazana, jak pisał Heidegger, na ciągłe upadanie, bycie w stronę śmierci. Nasze życie umiejscowione jest w czasie, a jego czasowość (Zeitlichkeit) jest sferą, w której dzieje się nasze bycie -dramat naszego życia. Egzystencja „rzucona" w świat odnosi siebie do innych bytów. W języku Bycia i czasu troska o napotkane byty to: „bycie-już-przed-sobą-w-(świecie) jako bycie-przy (napotkanym bycie wewnątrzświatowym)". Heidegger wyraźnie pokazuje, że rzucenie Dasein ma możliwość wykroczenia w świat i pozostaje jako bycie-przy. Dasein jakby wychodzi przed siebie, a więc troska ukazuje czasowość. Co to znaczy „wyprzedzić" własne życie? Wyprzedzić to ujawnić czasową perspektywę, perspektywę skończoności, jaką jest śmierć. Troska jako konstytutywny element bycia ludzkiego bytu tworzy przyszłość Dasein, widzi to, czego jeszcze nie ma, a przecież tylko dzięki przyszłości możliwe jest projektowanie. Troska umożliwia projektowanie w byciu-ku-śmierci, w perspektywie końca. Człowiek, widząc swój definitywny koniec i wobec tego nieodwołalnego końca istnienia, rozumie swoje tu-oto-bycie.

Analiza egzystencjalna

Bytowanie Dasein określa się jako ln-der-Welt-sein, bycie w jakimś świecie. Heidegger, co dobitnie pokazał polski badacz filozofii autora Bycia i czasu Krzysztof Michalski, słówka „w" nie traktuje przestrzennie. Dzięki przeprowadzonej dokładnej analizie etymologii „in", filozof niemiecki dochodzi do wniosku, że owo „w-świecie" ma wymiar egzystencjalny. Dla Dasein bycie-w-świecie to także „jestem obeznany „z", „mieszkam przy". „W" oznaczałoby możliwość spotkania, do filozofa więc należy badanie tej możliwości - na czym ona polega? „Mieszkam przy" to także próbuję zrozumieć, albo lepiej: troszczę się o coś. Jestestwo człowieka zawsze już odnosi się do świata, odnoszenie do świata nie jest dodatkiem, lecz istotą.

Czy pojęcie „świata" można traktować przedmiotowo? Heidegger mocno się temu przeciwstawia i dlatego bycie-w-świecie pisane jest łącznie. Bardzo ważne jest bowiem, by traktować świat jako moment egzystencjalny, bowiem świat jest elementem większej całości. Nie można pomyśleć świata bez bycia w nim. Światowośćjest sposobem bycia Dasein. Czym więc jest świat7 Jak się o nim dowiadujemy, jak go rozumiemy? Wydaje się, że kierunek autora Bycia i czasu prowadzi do analizy „bycia-w-świecie", tylko przez tę analizę dochodzimy do pojęcia świata. Kluczowa więc jest analiza egzystującego „ja".

Kolejne pytanie, które filozof postawił, to w jaki sposób jest byt napotkany w zatroskaniu, skoro Dasein się troszczy o coś7

364