B (70)

SAMOLOT WYWIADOWCZO - TOWARZYSZĄCY

-LWS-3 „MEWA”-

LWS-3 „Mewa” był dwumiejsco-wym samolotem obserwacyjnym i towarzyszącym. Powszechnie sądzono, że samolot ten budowany był przez Państwowe Zakłady Lotnicze (PZL). Faktycznie jednak został on opracowany przez inż. Teisseyre w Lubelskiej Wytwórni samolotów (LWS) i tam zbudowany. Pierwszy prototyp oblatano w 1938 r. W tymże roku odniósł on wielki sukces na wystawie XVI Międzynarodowego Salonu Lotniczego w Paryżu. Został bowiem wówczas uznany za najlepszy samolot swej klasy, przewyższający inne konstrukcje tego typu jak np. angielski Westland „Lysander” i niemiecki Henschel HS 126, uważane w tych latach za najlepsze samoloty o tym przeznaczeniu.

Po pomyślnie przeprowadzonych próbach, opracowano seryjną wersję, która miała być produkowana w ilości 200 sztuk w celu zastąpienia przestarzałych samolotów tej kategorii, typu Lublin R XIII i produkowanego w LWS — RWD-14 — „Czapla”.

Wybuch wojny we wrześniu 1939 roku zastał znajdującą się właśnie w produkcji serię około 40 sztuk i kilka wykończonych, lecz jeszcze nieskompletow^ranych (między innymi brak śmigieł) egzemplarzy. Większość z nich została zniszczona na lotnisku w Lublinie, natomiast dwa brały udział w kampanii wrześniowej. Jako napęd zastosowano gwiaździsty silnik tłokowy Guome-Rhone 14 M-01, o mocy 680 KM, którego licencje zakupiono we Francji.

Układ samolotu — górnopłat zastarzały, konstrukcji mieszanej. Kadłub składał się ze szkieletu spawanego z rur stalowych, pokrytego w przedniej części blachą du-ralową. w dalszej zaś całkowicie płótnem .

Płat nośny o obrysie prostokątny rń z zaokrąglonymi zakończeniami, był zwężony przy kadłubie dla polepszenia widoczności. Konstrukcja płata całkowicie drewniana, kesonowa. W środkowej jego części umieszczono zbiorniki paliwa. Wyposażenie płata w skrzela (sloty), typu Handley Page wzdłuż całej jego rozpiętości oraz w klapy pozwalało na start i lądowanie na lotniskach polowych o małych wymiarach, a nawet na odpowiednio przygotowanych małych skrawkach pól.

Stateczniki konstrukcji drewnianej kryte sklejką. Podwozie składało się z dwóch goleni, w których znajdowały się amortyzatory oleo-powietrzne o dużym skoku. Koła osłonięte owiewkami zmniejszającymi opór. Kółko ogonowe amortyzowane i osłonięte owiewką.

Kabina załogi wyposażona była w podwójny układ sterowania, umożliwiający sterowanie samolotu także przez obserwatora. Silnik był osłonięty owiewką pierścieniową. Dla ułatwienia hangarowania skrzydła można było złożyć wzdłuż kadłuba. Uzbrojenie składało się z dwóch nieruchomych karabinów maszynowych, umieszczonych w specjalnych zasobnikach na goleni przy owiewce podwozia, obsługiwanych przez pilota a strzelających poza zasięgiem śmigła. Trzeci ruchomy karabin maszynowy obsługiwany był przez obserwatora i chowany w specjalnym łożu tuż za kabiną.

Dane techniczne

Rozpiętość 13,45 m Długoś* 9,50 m Wysokość 2,65 m Ciężar własny 1748 kG Ciężar w locie 2420 kG

Osiąg!

Prędkość maks. na wys. (3000 m) 360 km/h

Prędkość maks. przy ziemi 300 km/h Czas wznoszenia na 1000 m 1 min. 4 sek.

Czas wznoszenia na 3000 m 5 min. 30 sek.

Model został opracowany w skali 1:25.

UWAGI OGOLNE Narzędzia i materiały uzupełniające

Do wykonania modelu kartonowego potrzebne są następujące narzędzia: ostre nożyczki do wycinania części modelu z arkusza planów, cała żyletka lub ostry scyzoryk do nacinania linii zagięć oraz żyletka ułamana do wycinania otworów, którą przygotowujemy w następujący sposob: Całą żyletkę należy złamać poprzecznie na dwie połowy. Taką połówkę łamiemy jeszcze raz ukośnie, otrkymując spiczaste ostrze nadające się doskonale do wycinania małych otworów. Aby nie skaleczyć palców, żyletkę należy łamać, używając płaskich szczypców. Proste linie zaginanych części nacinamy przy linijce najlepiej z metalową wkładką. Do przytrzymywania sklejanych części potrzebujemy kilka spinaczy sprężynowych, używanych do suszenia bielizny. Ponadto będą nam jeszcze potrzebne gumki tzw. re-ccpturki, które można naciąć ze starej dętki rowerowej, patyczki do smarowania klejem, miękki ołówek i gumka do wycierania, pędzelek oraz szczypce uniwersalne (pinceta).

Jako materiały uzupełniające niezbędne są jeszcze:    listewki, o wy

miarach 2x2 i 3x3, korek od butelki, o średnicy ponad 24 ram, spinacze biurowe, szpilki krawieckie, papier szklisty nr 2/0 i nr 1, tekturka do wzmocnienia wręg, czarny tusz oraz klej. Do budowy modelu z kartonu najlepiej używać kleju nitrocelulozowego, „Ago" lub „Cri-stalcement”. Klej taki pozwala bowiem na szybkie i czyste wykonanie modelu. Można też użyć kleju rybiego „Syndemat” lub „Synde-tin”. Nie należy natomiast korzystać z kleju biurowego lub fotograficznego, ponieważ spajają one karton bardzo słabo i schną długo. Wszystkie wręgi kadłuba należy usztywnić, naklejając je na tekturę np. z zużytych pudełek od obuwia.

W czasie wykonywania modelu trzeba stosować się do następujących zaleceń:

1.    Najpierw zapoznać się dokładnie z opisem budowy modelu i zamieszczonymi w tekście rysunkami pomocniczymi oraz rysunkami części na poszczególnych arkuszach kartonu (rys. 1 i 2).

2.    Budowę modelu zaczynać od głównego segmatu kadłuba. Wtedy możemy bowiem kleić nasz model w obie strony (naprzód i do tyłu), nie przerywając pracy na czas konieczny dla wy-

' schnięcia . świeżo klejonych części.

3.    Wszystkie części wycinać dokładnie po zewnętrznej stronie linii obrysu i oznaczać je ołówkiem na odwrocie odpowiednim numerem.

4.    Linie zagięć lekko¹ nacinać końcem noża lub żyletki na odwrotnej stronie kartonu do kierunku zaginania.

5.    Części, którym mamy nadać kształt walców, stożków lub płaszczyzn wypukłych uformować przez kilkakrotne przeciągnięcie wzdłuż ostrza długich nożyczek, krawędzi linijki • lub stołu.

6.    Przy klejeniu duże znaczenie ma zachowanie czystości. Miejsca zabrudzone delikatnie wycieramy wilgotną szmatką. Przy użyciu klejów „Nitro”, szmatkę należy zwilżyć w rozpuszczalniku „Nitro” lub acetonie. Zabrudzenie to należy jednak usuwać bardzo ostrożnie, gdyż płyny te rozpuszczają farbę drukarską.

7.    Miejsce sklejenia długich krawędzi dobrze jest ująć między dwie listewki, które np. przy sklejaniu krawędzi spływu skrzydeł, czy stateczników ści-