Ideologia jako pojęcie socjologiczne i psychologiczne. Cechy ideologii, ideologia a opinia. Ideologia edukacyjna- próba definicji.
Ideoioaie- sq elementami społecznej świadomości. Przyjąć można, że stanowiqf,,zbióridei i poglądów na temat otaczającego świata”, przybliżając nam czy oferując sposoby jego postrzegania i rozumienia, ideologie mają kilka istotnych cech: ~
mogą ze sobc^współistnieć, wyrażając odmienne, ale wzajemnie nie zwalczające się wige i sposoby postrzegania świata (rodzajemjdkTęh ideologii są współczesne reltgie monoteistyczne)
mogą ze sobą^onkurować, przedstawiając alternatywne wizje świata i pewnych elementów rzeczywistości społecznej j-ustrój kapitalistyczny lub komunistyczny)
nię mogą panować jedhócześnieV państwie, ponieważ ich założenia wzajemnie się wykluczają kiedy ideologie pozóstają w kpnfiikcie, możliwa jest wówczas jedna z sytuacji:
• dom/nąc/aNdeologia reprezentowana przez silniejszą grupę społeczną, najczęściej sprawującą w panstwreWładzę, podporządkowuje sobie grupy innych poglądów, siebie przedstawiając jako oczywistą, jedyną i główną, eliminując stopniowo inne poglądy lub nie dopuszczając do ich upublicznienia; aby doszło do dominacji, ideologia musi zyskać przyzwolenie i uznanie obywateli, częściej jednak jej wprowadzenie następuje przy pomocy represji {użycia wojska, policji, w wyniku obostrzenia przepisów i zasad- tąką sytuacje mieliśmy w Polsce, gdy doszło do wprowadzenia stanu wojennego w 81.)
• do, legalizacja dochodzi w łagodniejszy i zarazem trwalszy sposób- następuje wdrodze manipulowania nne^aml wprowadzenia cenzury, zmiany programównauczania; procesy społeczne które temu 'towarzyszą, mają miejsc^na ógół po dokonaniupjzewrotu politycznego czy zmianie ekipy rządzącej
• v inkorporacja^, gdzie ję^ng^jdeojogii^rzyjmuję inną. wchłaniająr łączyrczy też uzupełnia jej założenia w
taki sposób, by pozostawały one spójne i zrozumiałe nie tylko dla jej zwolenników
ważną cechą ideologii jest jejwfymiar grupowy^ jako zbiory przekonań występują dopiero wtedy, gdy zyskają popularność w sensie sf^ecznyrttrprywatnerjednostkowe poglądy pozostają opiniami, nie zaś ideologiami tak długo, dopóki ich głosiciel nie zbierze odpowiedniej ilości zwolenników i nie doprowadzi wraz z nimi do ich upowszechnienia •>' -
ideologie w tym edukacyjne, są zawsze produktami życia społecznego* pozostają w ścisłym związku z ustrojem politycznym, gospodarką. —--------- --------------— —- —--------------
w znaczeniu psychologicznym ideologia funkcjonuje w świadomości jednostek jako pewien zbiór wzajemnie nie wykluczających się wartości, które w działaniu przekładają się na postawy, te z kolei werbalizowane są jako powtarzalne opinie członków społeczeństwa, które mogą ewoluować
mogą być dostępne, powszechnie znane, ale mogą pozostawać własnością wąskiej grupy społecznej, jak ma to miejsce w przypadku elifamycti stowarzyszeń czy tajnych związków społecznych
Ideologia edukacyjna Meighan:
(...) zbiór idei i przekonań wyznawanych przez grupę ludzi na temat formalnych ram edukacji, szkolnictwa, nauki w domu itd.
Zatem będzie ona określać zarówno pewne modele przekazywania wiedzy, poziom autonomii ucznia w procesie uczenia się, sposób sprawowania kontroli przez nauczyciela, zawartość i metody tworzenia programów nauczania itd.
Ideologie edukacyjne, a sposoby przekazywania wiedzy.
W zakresie przekazywania wiedzy Qauczyciel może byę zwolennikiem autonomii ucznia, a więc preferować problemowa koncepcje nauczania, rozwijając świadomość, nie zaś tylko wiedzę uczniów (uczenie się przez przeżywanie, samodzielne stawianie problemów i próby ich rozwiązywania). Relacja między uczniem a nauczycielem ma charakter,horyzontalny;
wolny od dominacji i władzy, oparty na wymianie myśli i poglądów. Koncepcja ta odwołuje się do pragmatyzmu,
możliwości wykorzystania wiedzy w praktyce.
źAJs-C‘b\
r U -
?G'j;
YV.jA\
■u i'
'/v C-
Bankowa koncepcja edukacji- minimalizuje autonomię ucznia w procesie zdobywania wiedzy, jej realizacja opiera się -,, , na losowaniu podających metod przekazywania treści. Uczeń jest tu sprowadzony do roli przedmiotu „ pedagogicznej obróbki”, a jegó reiacje z ńauczycietern mają wymiar werbalny, oparty na ęodpoiządkow^ . Wiedza
jest czymś zew. Wobec świadomości ucznia, ^ye pełni funkcji rozwijania jego osobowości, rzadko jest też przydatna w codziennym życiu. Wykształcenie zdobyte dzięki takiemu modelowi ma charakter formalny i nie jest tożsame z dobrą orientacją w otaczającym świecie. Treści są przekazywane, nie interpretowane.
Ideologie edukacji, a funkcje i cele kształcenia.