628033493

150

W CZASOPISMACH

pojęcia zdatności w socjologii, psychologii społecznej i lingwistyce w związku ze wzrastającym zainteresowaniem problemami interakcji i komunikowania.

Znacznie mniej bogaty wydaje się numer 2. Znajdujemy w nim m. in. obszerny szkic L. i G. Caceresów o dziennikarstwie chilijskim w okresie Frontu Ludowego 1970—1973, rozprawę Klausa H e c k e r a pt. „Pragmatyka jako czynnik oddziaływania w dziennikarstwie” (problemy: Pragmatyka w służbie dziennikarstwa; Pragmatyka jako dziedzina semiotyki; Znak językowy jako słowo — zdanie — tekst; Modele i relacje znaków; Semio tyczne aspekty mowy: Nadużycie pragmatyki w imperialistycznej technice propagandy; Pragmatyka o podstawie marksistowskiej), artykuł Wolfganga Klein-wachtera podejmujący problem wymiany informacji i telewizji satelitarnej w aspekcie prawa międzynarodowego.

W numerze 3. na czele wydrukowano studium Reinharda H o p f e r a „O znaczeniu ustaleń socjolingwistycznych i psycholingwistycznych dla pra-soznawstwa”. Rozróżniając za Saus-sure’em „la langue” i „la parole”, wśród istotnych tematów badań s o-cjolingwistycznych autor wymienia: 1. społeczne odmiany języka, 2. zależności faktycznego zastosowania języka od społecznych cech i sytuacji osób mówiących, 3. działanie komunikatywne i wydarzenia komunikatywne (omawia to obszernie w dalszej części artykułu). Do istotnych tematów psycholingwistycznych zalicza natomiast: 1. umiejętność mówienia, 2. mowę i pamięć, 3. wytwarzanie (produkcję) mowy i jej recepcję, 4. związek między mową i innymi cechami osobowościowymi (inteligencją, emocjonalnością, nastawieniami). Szczegółowo problemami psy-cholingwistycznymi ma się zająć w drugiej części artykułu w jednym z następnych numerów czasopisma.

Również dalsze materiały świadczą o skoncentrowaniu uwagi redakcji w omawianym półroczu na tematach językoznawczych. I tak Joachim Pótschke zajmuje się nominalnym sposobem wyrażania w tekstach dziennikarskich, a Vera Hauschild stosowaniem pojęcia „redundancja” i jego znaczeniem przy komponowaniu wiadomości. Z innej problematyki — Willy W a 11 h e r i Wolfgang R o-del dyskutują o niektórych problemach pracy spikerów radiowych i prezenterów telewizyjnych, Werner U 11 r i c h krytykuje burżuazyjne „recepty” rozwoju prasy w krajach rozwijających się, a Gabriela Ca ceres przedstawia lewicowe czasopismo Pa-loma na tle innych publikacji dla kobiet w okresie Frontu Ludowego w Chile.

Polskiego czytelnika zainteresuje obszerny wyciąg z autoreferatu pracy doktorskiej Grażyny Musiał-Peter „Współdziałanie dziennikarskich środków masowych w PRL — jego społeczne uwarunkowania i oddziaływania”, obronionej w lutym 1975 w Sekcji Dziennikarskiej w Lipsku. Autorka zbierała materiały do pracy w naszym kraju i zreferowała przede wszystkim nowsze badania

0    BP (Z. Bajki, B. Garlickiego). Z opracowań teoretycznych odwołała się głównie do książek M. Szulczew-skiego.

Wreszcie trudno nie odnotować recenzji wydanego w 1974 r. katalogu wszystkich prac prasoznawczych powstałych w Sekcji Dziennikarskiej w Lipsku w 25-leciu od 1950 r. — odnotowano ich aż 2421! O niezbędności

1    wartości takiego informatora zarówno dla teorii, jak i praktyki dziennikarskiej nie trzeba w tym miejscu przekonywać.

Czesław Biel

GAZETTE

ROCZNIK 1975

Uprzednio skrytykowałem to pismo za brak polityki redakcyjnej, ideologiczny konserwatyzm i publikację mało wartościowych materiałów. Dziś muszę swe zdanie skorygować, w roczniku 1975 widać istotne zmiany na lepsze. Zwraca uwagę duża koncentracja tematyczna i dążenie do kontynuacji podjętych wątków. Dominującą problematyką jest tym razem komunikowanie międzynarodowe, któremu poświęcono dwa artykuły o

charakterze teoretyczno-syntetycznym,

trzy pozycje mówią o pracy agencji prasowych, też stanowiących przejaw tego typu komunikowania, oraz o informacji rządowej, przeznaczonej dla