CCF20120605012

Stan kwalifikacyjny

Surowy, zmiękczony, normalizowany i inny

Ze względów praktycznych klasyfikację stali przeprowadza się najczęściej na podstawie składu chemicznego lub zastosowania (PN = 91/H-0,1010/03

Podstawowym składnikiem stali, obok żelaza, jest węgiel. Jego zawartość w stali nie przekracza 2,11%. Pozostałe pierwiastki występujące w stalach można podzielić na:

-    domieszki, których nie udało się lub nie opłacało usunąć w procesie metalurgicznym

-    dodatki stopowe - wprowadzone do metali celem uzyskania określonych zmian strukturalnych oraz odpowiednich właściwości

Domieszki - tworzą wtrącenia niemetaliczne, głównie tlenki, siarczki, krzemiany (pogarszające właściwości mechaniczne stali i wytrzymałość)

Spośród domieszek wpływających szkodliwie wpływających na właściwości stali należy wymienić przede wszystkim tlen, wodór, fosfor i siarkę.

Tlen - obniża właściwości wytrzymałościowe i plastyczne stali, dlatego w procesie metalurgicznym dąży się do maksymalnego ograniczenia jego zawartości przez dodanie krzemu, aluminium, lub manganu

Fosfor - zwiększa kruchość stali oraz powoduje skłonność do regresji i gruboziamistości. Jego zawartość w stali nie powinna wynosić więcej niż 0,05%. Wyjątek stanowi stal automatowa, w której zawartość ok. 0,1% fosforu poprawia skwaralność.

Siarka - powoduje podobnie jak fosfor kruchość na gorąco (w temperaturach wyższych). Zjawisko to związane jest z występowaniem w strukturze stali FeS₂ i NiS. Oprócz tego siarka pogarsza spawalność stali. Podobnie jak w przypadku fosforu, zawartość siarki w stali nie przekracza 0,05 % z wyjątkiem stali automatycznej, w której może dochodzić do 0,3 %.

Wodór - wpływa zdecydowanie niekorzystnie na właściwości stali, powodując intensywne pogorszenie plastyczności, wystąpienie mikropęknięć zwanych potocznie „śnieżnymi płatkami”, odwęglanie itp.

Podział wg składu chemicznego:

STALE (podział wg właściwości i zastosowania) a) niestopowe (węglowe)

-    niestopowe podstawowe

-    niestopowe jakościowe

13