CCI00023

rzadko stają się okazją do wszczęcia prawdziwej debaty, w której toku partie zdecydowanie określają swoje stanowisko. A przecież głosowanie za partią i jej kandydatami jest traktowane jako poparcie jej programu, wyraz opinii i woli obywateli i jednoznaczne jest z wyrażeniem zgody na zawarte w programie propozycje polityczne.

W zakresie wysuwania kandydatów partie w Wielkiej Brytanii faktycznie mają monopol. Formalnie prawo zgłaszania kandydatów jest prawem indywidualnym, lecz aby zostać członkiem Izby Gmin, trzeba mieć poparcie partii politycznej, gdyż jedynie incydentalnie i wyjątkowo (poza Irlandią Północną) kandydaci niezależni odnoszą sukces w wyborach - np. w r. 1997 M. Beli. W roku 1970 w związku z możliwością uwidaczniania przynależności politycznej kandydata po raz pierwszy w prawie wyborczym pojawiła się wzmianka o partiach politycznych. Sposób selekcji kandydatów przez partie polityczne związany jest w dużej mierze z zasadą jednomandatowych okręgów wyborczych i tradycyjnym przywiązaniem wyborców do jednej z dużych partii. W tzw. „pewnych” okręgach walka wyborcza ma charakter pozorny, gdyż od lat wybierany jest w nich kandydat jednej partii. Prawdziwa rywalizacja toczy się w okręgach „marginalnych”. O wynikach wyborów powszechnych decydują bowiem nastroje mieszkańców tych właśnie okręgów. O ile w latach 1955-1970 szacowano ich liczbę na 160, o tyle aktualnie na 659 okręgów wyborczych za „marginalne” uchodzi około 80. Sposób wysuwania kandydatów stanowi wewnętrzną sprawę partii i regulowany jest w drodze instrukcji i utartych zwyczajów. Zgłaszanie i selekcja kandydatów należy formalnie do uprawnień lokalnych organizacji partyjnych. Przy wysuwaniu kandydata partia musi uwzględnić specyfikę okręgu („pewny” czy „marginalny”) oraz osobę dotychczas piastującą mandat. Innymi kryteriami kieruje się lokalna organizacja partii posiadająca mandat, a innymi jej przeciwnicy. W przypadku okręgów „pewnych” walory osobiste kandydata wywierają na ogół minimalny wpływ na decyzje wyborców, którzy oddają swe głosy, opierając się przede wszystkim na kryteriach partyjnych, a nie personalnych. Z reguły partia, która posiada mandat, wystawia dotychczasowego posła, a gdy z jakichś przyczyn rezygnuje z jego kandydatury (rezygnacja samego posła lub naruszenie przez posła dyscypliny partyjnej i usunięcie z frakcji, konflikt z lokalną organizacją), dokonuje wyboru nowego kandydata.

W okręgu, w którym tradycyjnie zwycięża kandydat partii przeciwnej, natychmiast po wyborach partia wyłania potencjalnego kandydata, którego zadaniem jest pozyskanie jak największej liczby zwolenników (działalność propagandowa na rzecz partii i zaprawianie się w walce politycznej). Jeżeli wykaże się on odpowiednimi zdolnościami, daje mu się okazję do odbicia przeciwnikowi określonego „okręgu marginalnego” lub szansę wyboru w okręgu „pewnym”. Ten pierwszy stopień selekcji kandydatów przeprowadzany jest więc przez organizację, a właściwie elitę lokalnej.jyr^anizacji partyjnej, i już na tym etapie zapewnić może „odpowiedni”    parlamentu (według statutu Partii Pracy

istnieje możliwość wykluczeniazgłosmiia. kandydata należącego do tzw. „orli£    1