CCI00034

Ograniczenia te przyjmują trojaką formę: zamknięcia debaty; wymogu ścisłego określenia czasu przeznaczonego na rozpatrywanie projektu (gilotyna); uprawnienia przewodniczącego do selekcji poprawek poddanych pod dyskusję.

Z formalnego punktu widzenia parlament Wielkiej Brytanii jest jedynym organem powołanym do stanowienia ustaw. Organy wykonawcze mogą wydawać akty normatywne jedynie na podstawie upoważnienia ustawy, w którym zawarta jest ściśle określona delegacja uprawnień ustawodawczych. Rozwój życia społecznego i gospodarczego oraz związany z tym wzrost ingerencji państwa w różne jego aspekty spowodował w Wielkiej Brytanii, podobnie jak w innych państwach, wzrost upoważnień ustawowych rządu. Akty wykonawcze coraz częściej wykraczają poza ramy uprawnień ustawowych, upodabniając się do dekretów egzekutywy, spotykanych w innych państwach zachodnich. Parlament, nieskrępowany formalnie żadnymi ograniczeniami niepozwalającymi na delegowanie swych uprawnień, może przekazać poszczególnym ministrom swe kompetencje w danej dziedzinie. Pamiętajmy też, że w Wielkiej Brytanii nie ma podziału na materię ustawową i materię, która może zostać unormowana przepisami rządowymi na podstawie delegacji ustawy. Coraz częściej pojawiają się ustawy zawierające ogólną delegację do zmiany ustaw aktem normatywnym organów administracji, upoważnienie ministra do uchylenia lub zmiany dotychczasowych przepisów w celu dostosowania ich do potrzeb wynikających z realizacji ustawy. W wielu przypadkach ustawy przewidują ich konkretyzację przez ministra lub też nadają mu prawo decydowania, od kiedy ustawy nabierają mocy obowiązującej.

Akty prawodawstwa delegowanego stanowione przez organy egzekutywy przybierają bądź formę rozporządzeń rządu (tzw. Statutory Orclers in the Coun-c/7), bądź rozporządzeń ministra (Statutory Instruments). Parlament może także delegować swoje uprawnienia na rzecz organów samorządowych.

Akty ustawodawstwa delegowanego podlegają kontroli sądowej z punktu widzenia ich legalności oraz kontroli ze strony parlamentu. Mimo że nie obowiązuje w Wielkiej Brytanii ogólnie określony tryb bezwzględnego przedstawiania aktów prawnych wydanych na podstawie delegacji parlamentowi, ustawa delegująca z zasady zawiera taki wymóg oraz określa tryb i warunki przedłożenia. Parlament może np. zastrzec w ustawie delegującej przedstawienie aktu wykonawczego przy jego wejściu w życie (z możliwością anulowania go przez izbę), może też zakreślić datę do przedłożenia już po wejściu aktu lub też zażądać przedstawienia projektu aktu prawnego, który wymaga potwierdzającej rezolucji izby.

Ustawodawstwo delegowane w Wielkiej Brytanii pozwala na formalne zachowanie zasady prymatu ustawy. Wszak to sam parlament uchwala ustawy zawierające delegacje uprawnień ustawodawczych i w trakcie ich uchwalania. Opozycja może wyrazić swój sprzeciw. Nie zapominajmy jednak, iż zdecydowana większość ustaw uchwalana jest z inicjatywy rządu, co pozwala mu decydować o formie i zakresie delegacji, zaś większość rządowa w Izbie Gmin,

37