CCF20121020057

XIX. Dyfuzja , osmoza, ciśnienie osmotyczne.

Przemieszczanie się cząsteczek jednej substancji w drugiej wynikające z różnicy stężeń nazywa się dyfuzją.

Dyfuzja może zachodzić w każdym stanie skupienia danych substancji. Nic zależy od masy przemieszczających się substancji.

Zapach substancji rozpylonej na końcu pomieszczenia poczujemy po paru minutach na drugim końcu tego pomieszczenia. Barwny sok znajdujący się na początku na dnie szklanki z wodą po pewnym czasie zabarwi całą objętość wody. Również jeżeli dwie wypolerowane płytki różnych metali ( np. złota i ołowiu ) złączymy i dobrze dociśniemy , to po paru latach w płytce złota znajdziemy atomy ołowiu a w ołowianej złota.

Jeżeli na drodze przemieszczających się substancji umieścimy przegrodę zwaną błoną półprzepuszczalna przez którą mogą przechodzić cząsteczki rozpuszczalnika (najczęściej wody) a zatrzymywane są cząsteczki substancji rozpuszczonej , to takie zjawisko nazywa się osmozą.

W wyniku osmozy przenikanie rozpuszczalnika do roztworu następuje wzrost ciśnienia hydrostatycznego.

Ciśnienie hydrostatyczne , które należałoby wywrzeć na roztwór aby zapobiec osmozie nazywamy ciśnieniem osmotycznym.

Ciśnienie hydrostatyczne zapobiega dalszemu procesowi osmozy

Miarą ciśnienia osmotycznego jest wysokość słupa roztworu -h, do jakiej się wzniesie w rurce osmometru rys.21.

Rys. 21. schemat osmometru

h - wysokość słupa roztworu

1.    błona półprzepuszczalna

2.    woda. lub roztwór o mniejszej koncentracji niż znajdujący się w osmometrze

3.    roztwór

Wyznaczone ciśnienie osmotyczne ma realne wartości gdy pomiary wykonywane są dla roztworów bardzo rozcieńczonych

Z badań van ’t Hoffa wynika ,że do pomiarów ciśnienia osmotycznego można zastosować ogólne prawo gazowe.    n - ilość moli gazu

pV = n RT ........(42 )    V - objętość gazu

R - stała gazowa T - temperatura w °K

Wg. prawa van"t Hoffa w roztworach rozcieńczonych ciśnienie osmotyczne jest równe ciśnieniu, jakie wywierałaby substancja rozpuszczona gdyby pod postacią gazu zajmowała tą objętość co roztwór.

Po przekształceniu ogólnego prawa gazowego:

58