CCI00107 (2)

W okresie realnego socjalizmu prawo handlowe straciło znaczenie, jego miejsce zajęło prawo gospodarcze obrotu uspołecznionego, o czy bya już mowa poprzednio. Zewnętrznym wyrazem tego było uchylenie przez art. VI p. wpr. k.c. kodeksu handlowego z 1934 r. (o czym w § 4).

Obecnie powszechnie przyjmuje się, że zróżnicowanie regulacji prawnej w zależności od tego, czy chodzi o obrót zwykły. ,,konsumencki”, niezawodowy, czy o obrót gospodarczy realizowany profesjonalnie przez wszelkiego rodzaju jednostki, zarówno osoby fizyczne, jak i prawne, jest ze wszech miar celowe. Powinno ono w szczególności uwzględniać swoistość profes-jonalnego (handlowego) obrotu, obciążać profesjonalistę bardziej rygorys-tycznin^PÓwićHźIa^ zwłaszcza wobec konsumenta, a także wprowa-dzac~~banł7rej liberalne przesłanki ustawowe (np. co do formy czynności prawnych)¹⁸. Na taki kierunek rozwoju prawa wskazują już zmiany ustawodawcze z ostatnich lat¹⁹.

W ten sposób kształtujące się prawo należy uznać za wyspecjalizowany dział prawa cywilnego. Nie sposób byłoby w szczególności bronić poglądu, że obecnie powstaje lub już jest in sialu nascendi nowa gałąź prawa, odrębna od prawa cywilnego. Nie przemawia również za tym metoda, jaką się w ramach tego profesjonalnego prawa stosuje, jest to bowiem metoda równorzędności stron. Nazwanie tego nowego działu prawa prawem gospodarczym czy prawem handlowym, to nie kwestia meritum, lecz pewnej konwencji.

Tradycja oraz występujące obecnie tendencje zdają się przemawiać za terminem „prawo handlowe”. Ustawodawca będzie musiał zdecydować, czy podstawowy trzon przepisów tak rozumianego prawa handlowego (gospodarczego) powinien się znaleźć w kodeksie cywilnym, czy też w oddzielnym kodeksie handlowym.

Jak to już zostało zasygnalizowane, koncepcję, w myśl której całokształt przepisów normujących obrót profesjonalny nie stanowi odrębnej gałęzi prawa, lecz wyspecjalizowany dział prawa cywilnego, możemy określić jako zasadę jedności prawa cywilnego. Sformułowanie to oddaje istotę rzeczy i nawiązuje do zdrowego nurtu myśli prawniczej z minionego okresu, która walczyła z lansowanym wówczas centralizmem gospodarczym.

¹⁸    Por. E. Łętowska: O kryteriach podmiotowego różnicowania regulacji obrotu cywilnoprawnego. PUG 1983. nr 5, s. 138; W. Opalski; Uwarunkowania wyodrębnienia normatywnego ora: specyfika obrotu uspołecznionego. PUG 1983. nr 5, s. 141; L. Stępniak: Problemy jednolitej regulacji profesjonalnego obrotu gospodarczego. PUG 1984. nr 5 — 6, s. 138; A. Rembieliński: Problem nowelizacji kodeksu cywilnego. PUG 1984, nr 5 — 6. s. 144.

¹⁹    Por. w szczególności ustawę z 23.12.1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 41, poz. 324 z późn. zm.): por. także W. J. Kamer. R. Kastcrski: ..Wprowadzenie" do wydawnictwa tekstowego: Kodeks handlowy. Bielsko-Biała 1994. s. 257.

24