CCI20130725024

26

1. Ścieki i ich charakterystyka

Między BZT₅ i ChZT_Cr dla różnych ścieków znaleziono następujące zależności:

BZT₅ = c-ChZT_Cr    (1.8)

BZT₅ = cChZT_Cr-c,    (1.9)

BZT₅ = c-ChZT_Cr + c,    (1.10)

gdzie wielkości c i c₁ charakteryzują stopień, w jakim zanieczyszczenia są podatne na utlenienie. Zależność (1.8) jest prawdziwa dla tych ścieków, które zawierają tylko substancje ulegające biochemicznemu utlenieniu i dające się ilościowo utlenić na drodze chemicznej. W tym przypadku stosunek BZT₅/ChZT_Cr = c i waha się od 0,5 do 0,7. Zależność (1.9) jest prawdziwa dla ścieków, w których obok związków biologicznie łatwo rozkładal-nych obecne są związki nierozkładalne lub rozkładające się powoli, których ChZT_Cl. równe jest w przybliżeniu stosunkowi c/c. Zależność (1.10) można zaobserwować w ściekach przemysłowych, które zawierają związki biologicznie rozkładalne, niedające się utlenić w warunkach metody dwuchromianowej (np. niższe aminy alifatyczne, pirydyna i jej pochodne). Ten stosunek jest także prawdziwy w przypadkach, gdy wartości BZT₅ określa się, stosując stale poprawkę na nitryfikację. Warto nadmienić, że relacja między BZT₅ i ChZT_Cr zależy nie tylko od tego czy związki organiczne są asymilowane przez drobnoustroje, ale także od szybkości wzrostu drobnoustrojów w danym środowisku. Wynika to z zależności współczynnika wydajności biomasy od właściwej szybkości wzrostu. W krańcowym przypadku, kiedy cały asymilowany substrat jest zużywany tylko na przemianę podstawową, wartości ChZT_Cr i BZT₅ są sobie równe.

Ogólnie stosunek BZT₅/ChZT_Cr można uznać za dobry wskaźnik podatności lub oporności związków organicznych obecnych w ściekach na rozkład biologiczny. Jak wykazano wyżej, wartość ta dla ścieków zanieczyszczonych substancjami łatwo rozkładalnymi jest zawarta w granicach 0,5-0,7. Im więcej jest w ściekach substancji nierozkładalnych na drodze biologicznej, tym niższy jest stosunek BZT₅/ChZT_Cr (tabela 1.5).

Tabela 1.5. Ocena biologicznego rozkładu związków chemicznych

BZT5/ChZTCr	Spadek ChZTCr,%	Podatność na rozkład biochemiczny
> 0,5	> 90	łatwo rozkładalny
0,4-0,5	50-90	średnio rozkładalny
0,2-0,4	10-50	wolno rozkładalny
< 0,2	< 10	nierozkładalny

Ponieważ biochemiczne zapotrzebowanie tlenu reprezentuje tę część zanieczyszczeń, która jest szczególnie podatna na biodegradację, zatem stosunek BZT₅/ChZT_Cr w ściekach surowych będzie się różnić od tej samej wielkości w ściekach oczyszczonych. Równomierne obniżanie BZT₅ i ChZT_Cr do wielkości szczątkowych w miarę trwania procesu biodegradacji jest świadectwem podatności na biologiczne utlenianie przez adaptowaną biocenozę. Natomiast zanik BZT₅, przy równoczesnym wysokim ChZT_Cr, świadczy o oporności sub-stratu na biodegradację. Dla ścieków oczyszczonych (po pełnym biologicznym oczyszczaniu) zwykle stosunek ten jest mniejszy od 0,1. Stopień utlenienia związków organicz-