26.13 Struktura białek 1011
siebie i są utrzymywane w tym ułożeniu przez wiązania wodorowe między sąsiednimi łańcuchami (rys. 26.7). Sąsiadujące ze sobą łańcuchy mogą biec zarówno w tym samym kierunku (równolegle), jak i w kierunkach przeciwnych (antyrów-nolegle). Ułożenie antyrównoległe występuje częściej i jest nieco korzystniejsze energetycznie. Chociaż nie tak często jak struktury helikalne, niewielkie regiony o strukturze harmonijkowej często spotyka się w białkach globularnych, w których fragment łańcucha składa się na pół.
Rys. 26.7 Struktura harmonijki /3 (pofałdowanego arkusza fi)
abiu |
0 | |||||||
R |
H |
II R |
H |
II R |
H |
II R |
H |
II R |
\ |
/ |
c v |
/ |
C V |
/ |
C V |
/ |
c \ |
łańcuch 1 — ( |
:'C/ /( |
uX-( |
"'C7 /( |
);KvJ |
V ? |
ryi |
""C7 /( | |
1! H |
R |
II H |
R |
II H |
ił |
II H |
R | |
H |
H |
H |
H | |||||
H |
R : |
: H |
R ; |
: H |
R : |
: H |
R : |
H
X
X
łańcuch 2
A
H
H
H
H
R
H
Sir John Cowdery Kendrew
Sir John Cowdery Kendrew
(1917-1997); ur. w (Mordzie (Anglia); otrzymał doktorat z fizyki w Cambridge (1949), pracując z Sir Laurencem Braggiem. Pracował następnie na Uniwersytecie w Cambridge, a następnie w Medical Research Council. Nagrodę Nobla otrzymał w roku 1962 za określenie struktury mioglobiny.
Mioglobinajest małym białkiem globularnym zawierającym 153 aminokwasy połączone w jeden łańcuch. Spokrewniona z hemoglobiną, mioglobina znajduje się w mięśniach szkieletowych ssaków morskich, gdzie jej funkcją jest przechowywanie tlenu niezbędnego tym zwierzętom podczas długiego nurkowania. Dane rentgenograficzne otrzymane przez Sir Johna Kendrewa i Maxa Perutza wykazują, że mioglobina składa się z ośmiu helikalnych segmentów połączonych zagiętymi kawałkami łańcucha, co tworzy zwartą, niemal kulistą, strukturę trzeciorzędową (rys. 26.8).
Rys. 26.8 Drugo- i trzeciorzędowa struktura mioglobiny, białka globularnego bogatego w odcinki helikalne (przedstawione jako zwinięte wstążki)